Την ώρα που στην Ελλάδα τα τηλεοπτικά κανάλια βασανίζονται από τον «πονοκέφαλο» της κατάρτισης του προγράμματος της επόμενης σεζόν, οι εκδότες εφημερίδων υποφέρουν από το άγχος της επιβίωσης και οι εκδότες αναζητούν διαρκώς τρόπους να κάνουν το περίφημο monetizing των properties και της επένδυσής τους στο internet, στην Ευρώπη μιλάνε ήδη για AI Media (παράγωγή δημοσιογραφικού content με Μηχανική Μάθηση), AI Marketing (αντί για Digital Marketing) και Search Generative Experiences (SGE) αντί για Search Engine Optimization (SEO). Η πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Reuters με τίτλο «Δημοσιογραφία, ΜΜΕ και Τεχνολογικές Τάσεις» για το 2024 παραδέχεται ότι η ανατρεπτική δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης (AI) θα σαρώσει τον χώρο της πληροφορίας φέτος σε μια εποχή έντονης πολιτικής και οικονομικής αστάθειας σε όλο τον κόσμο.
Οι συνέπειες για την αξιοπιστία των πληροφοριών και τη βιωσιμότητα των κυρίαρχων ΜΜΕ είναι πιθανό να είναι βαθιές σε μια χρονιά με κρίσιμες εκλογές σε περισσότερες από 40 δημοκρατίες, με τους πολέμους να συνεχίζουν να μαίνονται στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Σε αυτό το πλαίσιο – και με μια πρόβλεψη που υποδηλώνει ότι η συντριπτική πλειονότητα του συνόλου του διαδικτυακού περιεχομένου θα παράγεται συνθετικά (με ΑΙ) έως το 2061 – οι δημοσιογράφοι και οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί θα πρέπει να επανεξετάσουν επειγόντως τον ρόλο και τον σκοπό τους. Αλλά δεν είναι μόνο το περιεχόμενο που πρόκειται να υπερφορτιστεί. Η διανομή είναι επίσης έτοιμη για μια μεγάλη αναταραχή. Αυτή θα είναι η χρονιά που το Search Generative Experiences (SGE) θα αρχίσει να κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, μαζί με μια σειρά από chatbots που βασίζονται σε AI και θα προσφέρουν έναν ταχύτερο και πιο διαισθητικό τρόπο πρόσβασης σε πληροφορίες. Μετά την απότομη μείωση της επισκεψιμότητας παραπομπών από το Facebook και το X (πρώην Twitter), αυτές οι αλλαγές είναι πιθανό, με την πάροδο του χρόνου, να μειώσουν περαιτέρω τις ροές κοινού σε καθιερωμένα ειδησεογραφικά sites και να ασκήσουν ακόμη μεγαλύτερη πίεση. Στις αισιόδοξες στιγμές τους, οι εκδότες προσβλέπουν σε μια εποχή όπου θα μπορούσαν να «σπάσουν» την εξάρτησή τους από μερικές γιγαντιαίες τεχνολογικές πλατφόρμες και να οικοδομήσουν στενότερες άμεσες σχέσεις με πιστούς επισκέπτες/χρήστες. «Για το σκοπό αυτό, μπορούμε να αναμένουμε από τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ να δημιουργήσουν περισσότερα εμπόδια στο περιεχόμενο φέτος, καθώς και να προσλάβουν ακριβούς δικηγόρους για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας τους (IP)» αναφέρει ο συντάκτης της έκθεσης Nic Newman. Και συνεχίζει: «Ταυτόχρονα, θα γνωρίζουν ότι αυτές οι στρατηγικές κινδυνεύουν να αφήσουν τα brands τους… έξω στο κρύο, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την προσέγγιση νεότερου και λιγότερο μορφωμένου κοινού – πολλοί από τους οποίους αισθάνονται ήδη άνετα με αλγοριθμικά παραγόμενες ειδήσεις και έχουν ασθενέστερους δεσμούς με τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Η υιοθέτηση των καλύτερων στοιχείων της τεχνητής νοημοσύνης κατά τη διαχείριση των κινδύνων της θα αποτελέσει το βασικό αφήγημα του επόμενου έτους.»
Πώς βλέπουν οι μηντιάρχες το 2024;
Σε έρευνα στην οποία συμμετείχαν 300 ψηφιακοί εκδότες από περισσότερες από 50 χώρες και περιοχές προκύπτει ότι μόλις οι μισοί (47%) από το δείγμα των δημοσιογράφων, των CEOs και των ψηφιακών στελεχών δηλώνουν σίγουροι για τις προοπτικές της δημοσιογραφίας το επόμενο έτος, με περίπου το 1/10 (12%) να εκφράζει χαμηλή εμπιστοσύνη. Οι δεδηλωμένες ανησυχίες σχετίζονται με το αυξανόμενο κόστος, τη μείωση των διαφημιστικών εσόδων και την επιβράδυνση της αύξησης των συνδρομών.
Σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ανησυχούν για την απότομη μείωση της επισκεψιμότητας παραπομπών από Social Media. Τα δεδομένα που προέρχονται από τον πάροχο αναλυτικών στοιχείων Chartbeat δείχνουν ότι η επισκεψιμότητα σε ειδησεογραφικά site από το Facebook μειώθηκε κατά 48% το 2023, με την επισκεψιμότητα από το X/Twitter να μειώνεται κατά 27%. Ως απάντηση σε αυτές τις εξελίξεις, περίπου τα 3/4 (77%) δηλώνουν ότι θα επικεντρωθούν περισσότερο στα δικά τους (απευθείας) κανάλια το επόμενο έτος, με το 1/5 (22%) να καταφεύγει στη μείωση του κόστους και ένα παραπλήσιο ποσοστό (20%) να πειραματίζεται με εναλλακτικές πλατφόρμες τρίτων.
Πιο συγκεκριμένα, οι εκδότες λένε ότι θα καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια στο WhatsApp (+61 net score) και στο Instagram (+39) μετά την απόφαση της Meta να ανοίξει κανάλια μετάδοσης για εκδότες. Το ενδιαφέρον για δίκτυα βίντεο όπως το TikTok (+55) και το YouTube (+44) παραμένει ισχυρό, ενώ το Google Discover γίνεται μια πιο σημαντική αλλά ασταθής πηγή παραπομπής. Αντίθετα, το συναίσθημα των εκδοτών προς το Facebook έχει επιδεινωθεί περαιτέρω φέτος (-38 καθαρή βαθμολογία) μαζί με το X / Twitter (-39 καθαρή βαθμολογία). H πλειοψηφία των εκδοτών αναφέρουν ότι σκοπεύουν να δημιουργήσουν περισσότερα βίντεο (+64 καθαρή βαθμολογία), περισσότερα ενημερωτικά δελτία (+52) και περισσότερα podcast (+47), αλλά σε γενικές γραμμές τον ίδιο αριθμό ειδησεογραφικών άρθρων. Περίπου οι μισοί (54%) παραδέχονται ότι οι εταιρείες τους επικεντρώνονται κυρίως στη μεγιστοποίηση της προσοχής και όχι στον μεγαλύτερο χρόνο του κοινού τους (37%). Οι … «δίδυμοι» κίνδυνοι της επιλεκτικής αποφυγής ειδήσεων και της κόπωσης των ειδήσεων παραμένουν μια σημαντική πηγή ανησυχίας για τις εταιρείες ΜΜΕ που επιθυμούν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον για ειδήσεις από τη Γάζα και την Ουκρανία. Οι στρατηγικές που οι εκδότες θεωρούν πολύ σημαντικές για την αντιμετώπιση αυτών των τάσεων περιλαμβάνουν καλύτερη εξήγηση σύνθετων ιστοριών (67%), πιο προσανατολισμένες σε λύσεις ή εποικοδομητικές προσεγγίσεις στην αφήγηση (44%) και πιο εμπνευσμένες ανθρώπινες ιστορίες (43%). Υπήρχε λιγότερη υποστήριξη για την ανάθεση πιο θετικών (21%) ή ψυχαγωγικών/infotainment (18%) ειδήσεων.
Από την πλευρά των επιχειρήσεων, οι εκδότες συνεχίζουν να επενδύουν στη συνδρομή και τη συμμετοχή, με τη μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων (80%) να δηλώνουν ότι αυτή θα είναι μια σημαντική ροή εσόδων, μπροστά τόσο από την προβολή όσο και από την native διαφήμιση. Οι περισσότεροι από αυτούς που χρησιμοποιούν ένα μοντέλο paywall (επί πληρωμή) αναφέρουν είτε μια μικρή αύξηση, είτε σταθερούς αριθμούς συνδρομών τον τελευταίο χρόνο, παρά τις δύσκολες οικονομικές προοπτικές.
Καθώς ορισμένοι εκδότες στοχεύουν να κάνουν προσοδοφόρες συμφωνίες αδειοδότησης με πλατφόρμες AI φέτος, υπάρχει μικρή αισιοδοξία ότι τα όποια οφέλη θα μοιραστούν ακριβοδίκαια ή εξίσου. Στην έρευνα, το 1/3 (35%) των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι τα περισσότερα χρήματα θα διοχετευθούν στα ταμεία μεγάλων εκδοτών. Περίπου οι μισοί (48%) εκφράζουν την πεποίθηση ότι, στο τέλος της ημέρας, θα υπάρχουν πολύ λίγα χρήματα για οποιονδήποτε εκδότη.
Η χρήση AI για αυτοματοποίηση ειδήσεων back-end (56%) θεωρείται η πιο σημαντική χρήση της τεχνολογίας από τους ερωτηθέντες εκδότες, ακολουθούμενη από την προσφορά καλύτερων συστάσεων (37%) και εμπορικών χρήσεων (28%).
Αμφιθυμία για την AI
Οι εκδότες είναι αμφίθυμοι αναφορικά με τη χρήση AI για τη δημιουργία περιεχομένου, η οποία θεωρείται ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη φήμη από περισσότερους από τους μισούς ερωτηθέντες. Πειραματικές διεπαφές στο διαδίκτυο, όπως γυαλιά AR και VR, καρφίτσες πέτου και άλλες φορητές συσκευές θα είναι ένα χαρακτηριστικό του 2024. Ωστόσο, οι υπάρχουσες συσκευές που ενεργοποιούνται με φωνή, όπως τα ακουστικά και τα έξυπνα ηχεία, καθώς αναβαθμίζονται με τεχνολογίες AI, θεωρούνται από τους ερωτηθέντες ως η πιο πιθανή επιλογή (41%) για να εκτοπίσουν – ή τουλάχιστον να συμπληρώσουν – το smartphone μεσοπρόθεσμα.
Άλλες πιθανές εξελίξεις το 2024;
Με βάση την περσινή πρόβλεψη, θα δούμε ακόμη περισσότερες εφημερίδες να σταματούν την καθημερινή παραγωγή εντύπων φέτος, καθώς το κόστος εκτύπωσης αυξάνεται και τα δίκτυα διανομής αποδυναμώνονται ή σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν σε οριακό σημείο.
Αναμένεται μια σημαντική στροφή προς την ομαδοποίηση ψηφιακού ειδησεογραφικού και μη ειδησεογραφικού περιεχομένου, καθώς οι μεγάλοι εκδότες προσπαθούν να «κλειδώσουν» τους υπάρχοντες πελάτες/χρήστες/συνδρομητές. Όλες οι συνδρομές πρόσβασης θα περιλαμβάνουν παιχνίδια, podcast, περιοδικά, βιβλία, ακόμη και περιεχόμενο από άλλους εκδότες.
Οι μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες θα στραφούν επίσης περαιτέρω σε επιχειρηματικά μοντέλα επί πληρωμή, καθώς προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη διαφήμιση. Το X, το Meta και το TikTok θα προσφέρουν περισσότερες premium υπηρεσίες φέτος, συμπεριλαμβανομένων επιλογών χωρίς διαφημίσεις και φιλικών προς το απόρρητο.
Τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης και οι προσωπικοί βοηθοί θα γίνουν πιο ελκυστικοί το 2024, με τις ενημερωμένες ειδήσεις και τον αθλητισμό να αποτελούν σημαντική περίπτωση χρήσης – εγείροντας «υπαρξιακά ερωτήματα» σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία. Πολλά από αυτά τα bots θα καθοδηγούνται από μια προσωπικότητα ή δημοσιογράφο καθώς βελτιώνονται οι τεχνολογίες κλωνοποίησης, εγείροντας νομικά και ηθικά ερωτήματα.
Οι μάχες μεταξύ των AI Doomers και των AI Accelerationists θα σιγοκαίνε μέχρι το 2024, οδηγώντας σε πιο υψηλού προφίλ δηλώσεις σχετικά με τους κινδύνους για την ανθρωπότητα και τις αναταραχές. Οι υποστηρικτές της επιτάχυνσης θα παραμείνουν σε ηγετικές θέσεις, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να κατανοήσουν και να ελέγξουν την τεχνολογία
Πέρυσι το Ινστιτούτο Reuters προέβλεψε σωστά ότι ο Elon Musk θα παραιτηθεί από διευθύνων σύμβουλος του Twitter, αλλά λίγοι άνθρωποι θα μπορούσαν να προβλέψουν την πλήρη έκταση της αναταραχής που είδε τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας, αλλαγή ονόματος (X) και Musk να κατηγορεί τους διαφημιστές για εκβιασμό. Και έχουμε πολλά να δούμε ακόμη.