Το 2024 ήταν μια χρονιά ρεκόρ για τον ευρωπαϊκό τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, όπως δείχνουν τα δεδομένα της Eurelectric. Οι εκπομπές ρύπων μειώθηκαν κατά 59% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, χάρη στη μεγαλύτερη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Ως αποτέλεσμα, η ΕΕ πέτυχε το καθαρότερο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής που είχε ποτέ.
Οι αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας έσπασαν επίσης ένα άλλο ρεκόρ, εμφανιζόμενες 1.480 φορές. Η μέση χονδρική τιμή ρεύματος στην αγορά επόμενης ημέρας στην ΕΕ μειώθηκε κατά 16% σε σύγκριση με το 2023, με κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Σε λιγότερο θετική νότα, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεν ανέκαμψε από την κρίση, κυρίως λόγω της χαμηλής βιομηχανικής κατανάλωσης. Στο μέλλον, σύμφωνα με την Eurelectric, τα κίνητρα για την ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας θα είναι κρίσιμα για την επίτευξη μιας αποανθρακοποιημένης, ανταγωνιστικής οικονομίας.
Η ΕΕ κλείνει τη χρονιά με χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κατά μέσο όρο. Το 2024, οι τιμές αγοράς επόμενης ημέρας μειώθηκαν στα 82 ευρώ ανά μεγαβατώρα (€/MWh), σε σύγκριση με τα 97 €/MWh το 2023. Αυτός ο μέσος όρος ήταν ακόμα χαμηλότερος –76 €/MWh– μέχρι το τελευταίο τρίμηνο του έτους, όταν η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου, η υψηλή ζήτηση το χειμώνα, η σπάνια ηλιοφάνεια και οι μέρες χωρίς ανέμους πίεσαν ανοδικά τις τιμές, προκαλώντας αυξήσεις σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Σουηδία. Παράλληλα, οι αρνητικές τιμές κατέγραψαν νέο ρεκόρ φέτος, καθώς καταγράφηκαν το 17% του χρόνου σε τουλάχιστον μία ζώνη προσφορών.
Το 2024 σημειώθηκαν οι χαμηλότερες εκπομπές ρύπων από τον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, με μείωση 13% σε σύγκριση με το 2023. Οι ανανεώσιμες πηγές συνέβαλαν στο 48% του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής της ΕΕ, ακολουθούμενες από την πυρηνική ενέργεια στο 24% και τα ορυκτά καύσιμα στο 28% – το χαμηλότερο ποσοστό που έχει σημειωθεί ποτέ. Αν και η πυρηνική ενέργεια παρέμεινε η κορυφαία τεχνολογία παραγωγής ενέργειας, η αιολική ενέργεια διατήρησε το προβάδισμά της έναντι του φυσικού αερίου από το προηγούμενο έτος. Η ηλεκτρική ενέργεια από υδροηλεκτρικούς σταθμούς και φωτοβολταϊκά αυξήθηκε κατά περισσότερο από 40 TWh σε ετήσια βάση. Αυτό αντιστοιχεί στο ήμισυ της ετήσιας ζήτησης ενέργειας του Βελγίου και στο σύνολο της ετήσιας ζήτησης της Δανίας.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά λιγότερο από 2% φέτος σε σύγκριση με το 2023, αλλά παραμένει χαμηλότερη από τα επίπεδα πριν από την κρίση. Μέρος αυτής της μείωσης οφείλεται στη μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα και εξοικονόμηση ενέργειας, ωστόσο, περισσότερο από το 50% της πτώσης προέρχεται από τη βιομηχανική επιβράδυνση. Στη Γερμανία, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της βιομηχανίας μειώθηκε κατά 13% το 2023 σε σύγκριση με το 2021 και αναμένεται να μειώθηκε περαιτέρω το 2024, καθώς η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 4% σε ετήσια βάση.
Η προώθηση της ηλεκτροδότησης της βιομηχανίας πρέπει να είναι προτεραιότητα για τη νέα Κομισιόν, σύμφωνα με την Eurelectric. Η «Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας» αποτελεί την ιδανική ευκαιρία για παροχή νέων κινήτρων ηλεκτροδότησης, όπως η δημιουργία μιας τράπεζας ηλεκτροδότησης, περιοχών επιταχυνόμενης ηλεκτροδότησης και μηχανισμών μείωσης κινδύνου για μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
«Η ηλεκτροδότηση παραμένει η πιο εύκολη λύση για την αποανθρακοποίηση της ΕΕ. Όσο περισσότερες εφαρμογές ενέργειας ηλεκτροδοτούνται, τόσο ευκολότερα γίνεται η αποανθρακοποίηση, αλλά η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια δεν είναι ακόμη εκεί που θα έπρεπε», δήλωσε ο Cillian O’Donoghue, Διευθυντής Πολιτικής στη Eurelectric. «Τα δεδομένα αποδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι η επένδυση σε περισσότερη ανανεώσιμη παραγωγή ενέργειας είναι η σωστή πορεία για μια πιο ανταγωνιστική και αποανθρακοποιημένη οικονομία, αλλά πρέπει να συνοδεύεται από μεγαλύτερη ευελιξία στο δίκτυο για την εξισορρόπηση της μεταβλητότητάς τους, τον περιορισμό της εξάρτησης από δαπανηρά ορυκτά καύσιμα και τον περιορισμό των αυξήσεων στις τιμές.»
