Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Οδηγία για την Ισορροπία των Φύλων στα Διοικητικά Συμβούλια τέθηκε σε εφαρμογή στα τέλη του 2024, με στόχο την επίτευξη πιο ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στα διοικητικά συμβούλια εισηγμένων εταιρειών σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Η Οδηγία θέτει φιλόδοξους στόχους, απαιτώντας από τις μεγάλες εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι το 40% των μη εκτελεστικών διευθυντών και το 33% του συνόλου των διευθυντών προέρχονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο. Τα κράτη-μέλη όφειλαν να ενσωματώσουν την Οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 28 Δεκεμβρίου 2024, ενώ οι εταιρείες πρέπει να επιτύχουν τους στόχους έως τις 30 Ιουνίου 2026.
Σήμερα, το ποσοστό των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών στην ΕΕ ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 34%. Από το 2010, η εκπροσώπηση των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια έχει βελτιωθεί σημαντικά στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, η πρόοδος δεν είναι ομοιόμορφη, καθώς σε ορισμένες χώρες παρατηρείται στασιμότητα. Για παράδειγμα, το 2024, οι γυναίκες αποτελούσαν το 39,6% των μελών των διοικητικών συμβουλίων στις χώρες με δεσμευτικές ποσοστώσεις φύλου, σε σύγκριση με 33,8% στις χώρες που εφαρμόζουν ήπιες πολιτικές, και μόλις 17% στις χώρες που δεν έχουν λάβει καμία δράση.
Η Οδηγία δίνει έμφαση σε σαφείς στόχους εκπροσώπησης και σε διαφανείς διαδικασίες διορισμού για τη βελτίωση της ισορροπίας των φύλων. Τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να εφαρμόσουν δεσμευτικά μέτρα για τη διαδικασία επιλογής μελών διοικητικών συμβουλίων, με χρήση διαφανών και ουδέτερων ως προς το φύλο κριτηρίων. Επιπλέον, εφαρμόζεται ένας κανόνας προτίμησης, που δίνει προτεραιότητα στον υποψήφιο του υποεκπροσωπούμενου φύλου όταν οι υποψήφιοι είναι εξίσου κατάλληλοι. Οι αποτυχόντες υποψήφιοι έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την αποκάλυψη των κριτηρίων βάσει των οποίων έγινε η επιλογή. Οι εταιρείες πρέπει επίσης να αναλάβουν μεμονωμένες δεσμεύσεις για την επίτευξη ισορροπίας των φύλων μεταξύ των εκτελεστικών διευθυντών και να παρέχουν τακτικές εκθέσεις σχετικά με τη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων, τα εμπόδια που υπάρχουν για την επίτευξη των στόχων της Οδηγίας και τις ενέργειες που λαμβάνουν για να τα ξεπεράσουν.
Η Οδηγία προβλέπει, επίσης, αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση. Αυτές οι κυρώσεις, οι οποίες καθορίζονται από τα κράτη-μέλη, μπορεί να περιλαμβάνουν πρόστιμα ή την ακύρωση των επίμαχων διορισμών στα διοικητικά συμβούλια. Επιπλέον, τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να δημοσιεύουν κατάλογο εταιρειών που επιτυγχάνουν τους στόχους ισορροπίας φύλων και να ορίζουν έναν ή περισσότερους φορείς υπεύθυνους για την προώθηση, ανάλυση, παρακολούθηση και υποστήριξη της ισορροπίας φύλων στα διοικητικά συμβούλια.
Κοιτάζοντας προς το μέλλον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει πως θα παρακολουθεί τη μεταφορά των διατάξεων της Οδηγίας από τα κράτη-μέλη. Θα εξετάσει αν τα μέτρα που ελήφθησαν αντικατοπτρίζουν σωστά τις διατάξεις της Οδηγίας και μπορεί να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών-μελών που δεν συμμορφώνονται. Κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταφοράς, η Επιτροπή υποστήριξε ενεργά τα κράτη-μέλη, παρέχοντας εργαστήρια και διμερείς διαβουλεύσεις για τη διασφάλιση της σωστής εφαρμογής.
