Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν να διεξαγάγουν περαιτέρω συνομιλίες με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, μετά από μια αρχική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου. Πρόκειται για μια αλλαγή προσέγγισης από την προηγούμενη στάση της Ουάσινγκτον, η οποία είχε επικεντρωθεί στη συσπείρωση των συμμάχων της για να απομονώσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Κατά τη διάρκεια της τετράωρης συνάντησης στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, η Ρωσία σκλήρυνε τις θέσεις της, επιμένοντας, μεταξύ άλλων, ότι δεν θα αποδεχθεί σε καμία περίπτωση την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Αργότερα την ίδια ημέρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι αισθάνεται πιο αισιόδοξος μετά τις συνομιλίες και πως πιθανότατα θα συναντηθεί με τον Πούτιν πριν από το τέλος του μήνα.
«Η Ρωσία θέλει να κάνει κάτι», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα. Υποβάθμισε τις ανησυχίες της Ουκρανίας σχετικά με την απουσία της από τη συνάντηση και υποστήριξε ότι το Κίεβο θα έπρεπε να είχε εμπλακεί σε συνομιλίες πολύ νωρίτερα. «Πιστεύω ότι έχω τη δύναμη να τερματίσω αυτόν τον πόλεμο», είπε ο Τραμπ.
Οι συνομιλίες στο Ριάντ αποτέλεσαν την πρώτη φορά που Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν για να συζητήσουν τρόπους τερματισμού της πιο αιματηρής σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ουκρανία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα δεχθεί καμία συμφωνία που θα της επιβληθεί χωρίς τη συναίνεσή της, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς επανέλαβε ότι «δεν πρέπει να ληφθεί καμία απόφαση πάνω από τα κεφάλια των Ουκρανών».
Ακόμη και πριν από τη διεξαγωγή των συνομιλιών, ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί κατηγόρησαν τη διοίκηση Τραμπ ότι έκανε παραχωρήσεις στη Μόσχα, καθώς την περασμένη εβδομάδα απέκλεισε το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και χαρακτήρισε αυταπάτη την προσδοκία του Κιέβου ότι μπορεί να ανακτήσει το 20% των εδαφών του που τελούν υπό ρωσικό έλεγχο.
Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Γουόλτζ, δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Ριάντ ότι ο πόλεμος πρέπει να τερματιστεί μόνιμα, κάτι που θα απαιτήσει διαπραγματεύσεις για τα εδαφικά ζητήματα. «Η πρακτική πραγματικότητα είναι ότι θα υπάρξει συζήτηση για τα εδάφη και θα υπάρξει συζήτηση για τις εγγυήσεις ασφαλείας», ανέφερε.
Υψηλόβαθμες ομάδες θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της σύγκρουσης, ενώ παράλληλα θα εργαστούν για την αποκατάσταση των αντίστοιχων διπλωματικών αποστολών των δύο χωρών στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα, ώστε να διευκολυνθούν οι μελλοντικές συνομιλίες, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο. Ο Ρούμπιο είπε ότι αποκόμισε από τις αρχικές συνομιλίες την εντύπωση ότι η Ρωσία είναι «διατεθειμένη να ξεκινήσει μια σοβαρή διαδικασία», αλλά προειδοποίησε ότι η επίτευξη ειρήνης θα απαιτήσει παραχωρήσεις από όλες τις πλευρές.
Οι Ρώσοι αξιωματούχοι δεν ανέφεραν ότι είναι διατεθειμένοι να κάνουν παραχωρήσεις, ενώ οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν ισχυρίστηκαν ότι απέσπασαν κάποιες, γεγονός που οδήγησε πολλούς αναλυτές να αμφιβάλλουν για το κατά πόσο αυτές οι συνομιλίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε σοβαρές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Απαντώντας στις ανησυχίες της Ουκρανίας και της Ευρώπης, ο Ρούμπιο διαβεβαίωσε ότι κανείς δεν παρακάμπτεται και ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να είναι αποδεκτή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Αργότερα, ο Ρούμπιο ενημέρωσε τους κορυφαίους διπλωμάτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις συνομιλίες, δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους. Και οι δύο πλευρές ανέφεραν ότι δεν έχει οριστεί ημερομηνία για μια συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, αν και και οι δύο έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να πραγματοποιηθεί.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι ανέβαλε την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία, που ήταν προγραμματισμένη για την Τετάρτη, για τον επόμενο μήνα. Πηγές με γνώση της κατάστασης ανέφεραν ότι η απόφαση ελήφθη για να αποφευχθεί η παροχή «νομιμοποίησης» στις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου δεν πρέπει να διεξάγονται εν αγνοία της Ουκρανίας.
Σε κάθε περίπτωση, η Ουκρανία θα έχει τον τελευταίο λόγο στο αν θα αποδεχθεί μια συμφωνία που θα διαπραγματευθούν η Ουάσινγκτον και η Μόσχα, δήλωσε η Έβελιν Φάρκας, εκτελεστική διευθύντρια του Ινστιτούτου Μακέιν και πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Πενταγώνου. «Στο χειρότερο σενάριο, η Ουκρανία θα συνεχίσει να μάχεται. Αν η άμυνά της καταρρεύσει, δεν πιστεύω ότι οι Αμερικανοί πολίτες θα θέλουν να βλέπουν αυτές τις εικόνες στην τηλεόραση και να θεωρούνται υπεύθυνοι», δήλωσε η Φάρκας.
Καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο να συνεισφέρουν ειρηνευτικές δυνάμεις για τη στήριξη οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας για την Ουκρανία, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε στο Ριάντ ότι η Μόσχα δεν θα αποδεχθεί την ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην περιοχή, ανεξάρτητα από το υπό ποια σημαία θα επιχειρούν. «Φυσικά, αυτό είναι απαράδεκτο για εμάς», τόνισε. Οι δηλώσεις του Λαβρόφ δείχνουν ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να πιέζει για περαιτέρω παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις.
Η πρώτη συνάντηση της Τρίτης είχε ως πρωταγωνιστές τον Λαβρόφ και τον Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου – δύο έμπειρους αξιωματούχους που κατέχουν τις θέσεις τους συνολικά εδώ και 34 χρόνια. Από την πλευρά των ΗΠΑ, συμμετείχαν τρεις αξιωματούχοι της διοίκησης Τραμπ, οι οποίοι βρίσκονται στη θέση τους μόλις για έναν μήνα.
Η ταχεία εξέλιξη της διπλωματίας, η οποία ξεκίνησε μόλις έξι ημέρες πριν με ένα τηλεφώνημα μεταξύ Πούτιν και Τραμπ, έχει προκαλέσει ανησυχία στο Κίεβο και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι ηγέτες φοβούνται ότι οι δύο πρόεδροι μπορεί να καταλήξουν σε μια γρήγορη συμφωνία που θα αγνοεί τα συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας, θα ανταμείβει τη Μόσχα για την εισβολή της και θα επιτρέπει στον Πούτιν να συνεχίσει να απειλεί την Ουκρανία ή άλλες χώρες στο μέλλον.
Οι συνομιλίες της Τρίτης προκάλεσαν επίσης ανησυχίες στην Ουάσινγκτον, όπου η υποστήριξη προς την άμυνα της Ουκρανίας έχει λάβει δικομματική έγκριση από το Κογκρέσο, με τη διάθεση δισεκατομμυρίων δολαρίων σε στρατιωτική βοήθεια. «Η Ρωσία κέρδισε τον πρώτο γύρο», δήλωσε ο Τζέικ Όκινκλος, μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων από τη Μασαχουσέτη και συμπρόεδρος της δικομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας για την Ουκρανία. «Το Κρεμλίνο νομιμοποιήθηκε σε διμερείς διαπραγματεύσεις που αποκλείουν την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ, χωρίς να χρειαστεί να παραχωρήσει τίποτα για να το πετύχει αυτό».
