Το Κίεβο κατέληξε σε συμφωνία με την Ουάσινγκτον αναφορικά με τους ορυκτούς πόρους, με τους Ουκρανούς αξιωματούχους να ελπίζουν πως, αυτό το deal, θα βελτιώσει τις σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ και θα ανοίξει τον δρόμο για μια μακροπρόθεσμη δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλεια της χώρας.
Οι ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να υπογράψει τη συμφωνία για την κοινή ανάπτυξη των ορυκτών του πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αφού οι ΗΠΑ απέσυραν τις απαιτήσεις τους για δικαίωμα σε έσοδα ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη συμφωνία.
Παρόλο που το κείμενο δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας, οι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι διαπραγματεύτηκαν πολύ πιο ευνοϊκούς όρους και παρουσίασαν τη συμφωνία ως έναν τρόπο διεύρυνσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, προκειμένου να ενισχύσουν τις προοπτικές της Ουκρανίας μετά από τρία χρόνια πολέμου.
«Η συμφωνία για τους ορυκτούς πόρους είναι μόνο ένα μέρος της συνολικής εικόνας. Έχουμε ακούσει πολλές φορές από την αμερικανική διοίκηση ότι αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου», δήλωσε η Όλχα Στεφανίσινα, αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Δικαιοσύνης της Ουκρανίας, η οποία ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων.
Ένας Ουκρανός αξιωματούχος με γνώση του θέματος ανέφερε ότι ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχεδιάζει να ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή για να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ και να επικυρώσει τη συμφωνία.
Την Τρίτη, ο Αμερικανός πρόεδρος φάνηκε να επιβεβαιώνει την επίσκεψη του Ουκρανού ομολόγου του, λέγοντας: «Άκουσα ότι [ο Ζελένσκι] έρχεται την Παρασκευή. Φυσικά, δεν έχω αντίρρηση αν θέλει να έρθει».
Οι αρχικοί όροι του προσχεδίου της συμφωνίας —τους οποίους ο Τραμπ παρουσίασε ως έναν τρόπο με τον οποίο η Ουκρανία θα αποπλήρωνε τις ΗΠΑ για τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που έχει λάβει από τη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας το 2022— προκάλεσαν οργή στο Κίεβο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Αφού ο Ζελένσκι απέρριψε αυτό το αρχικό κείμενο την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ τον αποκάλεσε «δικτάτορα» και φάνηκε να κατηγορεί την Ουκρανία για την έναρξη του πολέμου.
Η τελική έκδοση της συμφωνίας προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου στο οποίο η Ουκρανία θα συνεισφέρει το 50% των εσόδων από τη «μελλοντική νομισματοποίηση» κρατικών ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και των σχετικών υποδομών. Το ταμείο θα μπορεί επίσης να επενδύει σε έργα εντός της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά υπόγεια κοιτάσματα κρίσιμων ορυκτών, όπως λιθίου, γραφίτη, κοβαλτίου, τιτανίου και σπανίων γαιών, όπως το σκάνδιο, που είναι απαραίτητα για διάφορους κλάδους, από την αμυντική βιομηχανία έως τα ηλεκτρικά οχήματα.
Η συμφωνία εξαιρεί τους ορυκτούς πόρους που ήδη αποφέρουν έσοδα στα κρατικά ταμεία της Ουκρανίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα καλύπτει τις υφιστάμενες δραστηριότητες των Naftogaz ή Ukrnafta, των μεγαλύτερων εταιρειών παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου της χώρας.
Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά σε εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, τις οποίες το Κίεβο είχε αρχικά απαιτήσει ως αντάλλαγμα για τη συμφωνία.
Επιπλέον, αφήνει ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα, όπως το ποσοστό συμμετοχής των ΗΠΑ στο ταμείο και οι όροι των συμφωνιών «κοινής ιδιοκτησίας», τα οποία θα πρέπει να ρυθμιστούν σε μεταγενέστερες συμφωνίες.
Μετά από τρία χρόνια κατά τα οποία οι ΗΠΑ ήταν ο κύριος στρατιωτικός δωρητής της Ουκρανίας, ο Τραμπ έχει ανατρέψει την πολιτική της Ουάσινγκτον, ανοίγοντας διμερείς συνομιλίες με τη Ρωσία, χωρίς τη συμμετοχή ευρωπαίων συμμάχων ή της Ουκρανίας.
Η αρχική, σαρωτική πρόταση της διοίκησης Τραμπ προέβλεπε τη δημιουργία ενός ταμείου ανασυγκρότησης στο οποίο οι ΗΠΑ θα διατηρούσαν «100% χρηματοοικονομικό ενδιαφέρον».
Η Ουκρανία θα συνεισέφερε το 50% των εσόδων του ταμείου από την εξόρυξη ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και των σχετικών υποδομών, μέχρι ένα ανώτατο όριο 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτοί οι όροι, που περιγράφηκαν ως απαράδεκτοι από Ουκρανούς αξιωματούχους, έχουν αφαιρεθεί από το τελικό κείμενο.
Η δυνατότητα του ταμείου να επενδύει στην Ουκρανία αποτελεί μια ακόμη αλλαγή που επιδίωκε το Κίεβο. Το έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη της Ουκρανίας.
οι Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόσθεσαν ότι η συμφωνία είναι απλώς ένα «συμφωνητικό πλαίσιο» και ότι δεν θα υπάρξει μεταφορά εσόδων έως ότου δημιουργηθεί το ταμείο, δίνοντάς τους χρόνο να επιλύσουν τυχόν διαφωνίες. Ένα από τα εκκρεμή ζητήματα είναι ο καθορισμός της δικαιοδοσίας της συμφωνίας.
Η κυβέρνηση του Ζελένσκι θα πρέπει, επίσης, να εξασφαλίσει την έγκριση του ουκρανικού κοινοβουλίου, όπου οι βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν προειδοποιήσει ότι, στην καλύτερη περίπτωση, θα διεξαχθεί έντονη συζήτηση πριν από την επικύρωση μιας τέτοιας συμφωνίας.
Η Καρολάιν Λέβιτ, γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, δήλωσε την Τρίτη ότι είναι «κρίσιμο να υπογραφεί αυτή η συμφωνία», αν και δεν έδωσε ενημέρωση σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων.
