Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) συμμετείχε στο φετινό, 10o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και στο θεματικό πάνελ με τίτλο «Οι οικονομικές επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών και ο ρόλος της τεχνολογίας στην πρόκληση», με εκπρόσωπο τον Διευθυντή και Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΑΑ, Καθηγητή Μανώλη Πλειώνη. Στο πάνελ συμμετείχαν επίσης η Εύη Δραμαλιώτη, Γενική Γραμματέας Συντονισμού, Προεδρία της Κυβέρνησης, ο Γιώργος Λάμπρου, Διευθύνων Σύμβουλος, Nova Telecommunications, η Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Έρευνας, diaNEOsis και ο Λεωνίδας Παπαϊωάννου, Partner PwC. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος του Star Channel Γιώργος Ευγενίδης.
Κατά την τοποθέτησή του, ο Καθ. Πλειώνης ανέδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας ως ένα από τα πλέον ευάλωτα σημεία της Μεσογείου και της Ευρώπης στην επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή. Όπως επισήμανε, η Ελλάδα οφείλει να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα, όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν αποτελούν πια μεμονωμένα περιστατικά, αλλά εξελίσσονται σε δομικό χαρακτηριστικό του περιβάλλοντος.
«Η συστηματική αύξηση δασικών πυρκαγιών και πλημμυρικών φαινομένων, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, απαιτούν άμεση μετάβαση από το μοντέλο της αντίδρασης σε ένα μοντέλο πρόληψης και ανθεκτικότητας, αξιοποιώντας την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Βάσει δεδομένων του European Fire Information System, οι χώρες της Μεσογείου, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, παρουσιάζουν σταθερή αύξηση στον αριθμό των πυρκαγιών την τελευταία 20ετία, με μικρές διακυμάνσεις λόγω τοπικών συνθηκών. Παρόμοια δυναμική καταγράφεται και στα πλημμυρικά φαινόμενα, τα οποία εντείνονται στην περιοχή μας, καθιστώντας την ανάγκη πρόληψης πιο επιτακτική από ποτέ. Όσο αφορά τις δασικές πυρκαγιές, από το 2024, παρατηρείται για πρώτη φορά μείωση της καμένης έκτασης ανά πυρκαγιά, γεγονός που – αν επιβεβαιωθεί και φέτος – θα πρέπει να αποδοθεί στη βελτίωση των μηχανισμών αντιμετώπισης.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον Καθ. Πλειώνη στις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της αδράνειας, υπογραμμίζοντας ότι «το κόστος μη λήψης μέτρων θα είναι πολλαπλάσιο του κόστους προσαρμογής». Χαρακτηριστικά, η χώρα μας το 2023 κατέγραψε τις περισσότερες εσωτερικές εκτοπίσεις πληθυσμών στην Ευρώπη εξαιτίας φυσικών καταστροφών, με περισσότερους από 91.000 πολίτες να αναγκάζονται να μετακινηθούν.
Ο Καθ. Πλειώνης επεσήμανε την ανάγκη ενίσχυσης της Πολιτικής Προστασίας και της διαρκούς διασύνδεσης της επιστημονικής κοινότητας με τους φορείς λήψης αποφάσεων, μέσω αξιοποίησης προηγμένων εργαλείων παρακολούθησης, πρόγνωσης και χαρτογράφησης κινδύνων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ρόλο της τεχνολογίας ως κρίσιμο παράγοντα πρόληψης και προστασίας των υποδομών και των πολιτών.
Τέλος, αναφέρθηκε ότι σύμφωνα με παγκόσμια δεδομένα από ασφαλιστικούς οργανισμούς, όπως η Munich Re, το οικονομικό κόστος των φυσικών καταστροφών σε παγκόσμιο επίπεδο έχει τριπλασιαστεί μέσα σε μόνο 7 χρόνια, κάτι που καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη υιοθέτησης δραστικών μέτρων προληπτικής πολιτικής.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, μέσω της νέας του ερευνητικής υποδομής NOA-AEGIS και των τριών Ινστιτούτων του, συνεχίζει να αποτελεί φορέα αιχμής στην εφαρμοσμένη έρευνα και στην ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων και υπηρεσιών για την πρόληψη και διαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην εθνική προσπάθεια για ανθεκτικότητα και βιώσιμη ανάπτυξη.
