Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το εμβληματικό πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, αποδεικνύεται σημαντική κινητήρια δύναμη οικονομικών και κοινωνικών οφελών. Για κάθε ευρώ κόστους για την κοινωνία της ΕΕ, το πρόγραμμα αναμένεται να αποφέρει οφέλη έως και έξι ευρώ για τους πολίτες της ΕΕ έως το 2045. Όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, κάθε ευρώ συνεισφοράς της ΕΕ εκτιμάται ότι θα αποφέρει αύξηση του ΑΕΠ έως και 11 ευρώ έως το 2045, σύμφωνα με αξιολόγηση της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Με συνολικό προϋπολογισμό 93,5 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και της ισχύος της καινοτομίας. Στα μέσα Ιανουαρίου του 2025, το πρόγραμμα έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 15.000 έργα με συνδυασμένο προϋπολογισμό άνω των 43 δισ. ευρώ. Πρωτοβουλίες όπως τα ηλεκτρικά λεωφορεία κυψελών καυσίμου στις ευρωπαϊκές πόλεις, τα νέα αντιβιοτικά και οι προσβάσιμες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) για την επιστημονική κοινότητα αναδεικνύουν τον απτό αντίκτυπό του. Το 80% των έργων που χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας οδήγησαν σε επιστημονικά επιτεύγματα ή σημαντικές προόδους, ενώ από την έναρξή τους το 1984, τα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ έχουν υποστηρίξει 35 βραβευθέντες με το βραβείο Νόμπελ.
Κάθε ευρώ που επενδύεται σε καινοτόμες εταιρείες μέσω του Ταμείου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας (ΕΣΚ) έχει προσελκύσει πάνω από τρία ευρώ από ιδιώτες επενδυτές, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ΕΣΚ —μια καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»— αλλάζει τα δεδομένα στη στήριξη της ΕΕ για νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις. Παράλληλα, οι προσπάθειες για τη γεφύρωση του χάσματος έρευνας και καινοτομίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ αποφέρουν θετικά αποτελέσματα, καθώς το ποσοστό των συνεργατικών έργων στα οποία συμμετέχουν χώρες «διεύρυνσης» αυξήθηκε σε 58%, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο σε σχέση με το 47% στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος «Ορίζων 2020».
Οι κατ’ αποκοπή επιχορηγήσεις, δηλαδή ένα σταθερό ποσό για την κάλυψη ολόκληρου του έργου, εκτιμάται ότι θα μειώσουν τις διοικητικές δαπάνες των δικαιούχων κατά 14% έως 30% κατά τη διάρκεια ζωής ενός έργου, εξοικονομώντας έως και 63 εκατ. ευρώ σε όλα τα έργα κατ’ αποκοπή ποσών που έχουν υπογραφεί μέχρι στιγμής. Οι επιχορηγήσεις αυτές καταργούν τις απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, καθιστώντας τις ιδιαίτερα ελκυστικές για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τους νεοεισερχόμενους.
Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τα ευρήματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης για να ενισχύσει τον αντίκτυπο των πολιτικών και των προγραμμάτων της. Τα προσεχή προγράμματα εργασίας του «Ορίζων Ευρώπη» θα περιλαμβάνουν άμεσα μέτρα για την απλούστευση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων και της υλοποίησης των έργων. Οι στοχευμένες επενδύσεις θα στηρίξουν περαιτέρω τους ερευνητές και τους επιχειρηματίες, διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ εξακολουθεί να προσελκύει, να καλλιεργεί και να διατηρεί ταλέντα. Η ενίσχυση της συνεργασίας θα φέρει πιο κοντά τα ενδιαφερόμενα μέρη, διευκολύνοντας τη μετατροπή της γνώσης και των επιστημονικών αποτελεσμάτων σε εμπορικές εφαρμογές.
Τέλος, ένας βασικός στόχος είναι η μείωση των φραγμών για τη δημιουργία και την επέκταση καινοτόμων εταιρειών, μέσω πρωτοβουλιών όπως η επικείμενη στρατηγική για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, η ευρωπαϊκή πράξη για την καινοτομία και τα νέα προγράμματα εργασίας του ΕΣΚ.
