Η ετήσια οικονομική επίπτωση της οπτικοακουστικής πειρατείας στην Ελλάδα ξεπερνά τα 400 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Η μελέτη, που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Εταιρίας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων, αποτυπώνει σημαντικές απώλειες τόσο για το ΑΕΠ όσο και για την απασχόληση, με περισσότερες από 5.000 θέσεις εργασίας να χάνονται κάθε χρόνο λόγω της πειρατείας.
Οι απώλειες φορολογικών εσόδων από τη συνδρομητική τηλεόραση, συμπεριλαμβανομένων του ΦΠΑ και του ειδικού τέλους 10%, εκτιμώνται έως και σε 59 εκατ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, η νόμιμη εγχώρια αγορά χάνει έσοδα που αγγίζουν τα 162 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο. Η μελέτη αναδεικνύει ως έναν από τους βασικούς παράγοντες το ειδικό τέλος 10% στις ελληνικές συνδρομητικές πλατφόρμες, το οποίο, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, αυξάνει το κόστος των νόμιμων υπηρεσιών και εντείνει το φαινόμενο της πειρατείας, καθιστώντας τες λιγότερο ανταγωνιστικές απέναντι στις διεθνείς πλατφόρμες και τα παράνομα πακέτα.
Το φαινόμενο εκτείνεται σε ευρεία κλίμακα, με περίπου 800.000 παράνομες συνδέσεις και ετήσιο κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 190 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του European Union Intellectual Property Office, η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης παράνομου οπτικοακουστικού περιεχομένου, καθώς το 60% των νέων 16–24 ετών παρακολουθεί περιεχόμενο από παράνομες πηγές.
Η μελέτη του ΚΕΠΕ επισημαίνει πως η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης συμβάλλει στην εξάπλωση της πειρατείας, εκθέτοντας τους χρήστες σε κινδύνους όπως κακόβουλο λογισμικό και απώλεια προσωπικών δεδομένων. Στις προτάσεις της περιλαμβάνεται η ένταξη της θεματικής της πειρατείας στο εκπαιδευτικό σύστημα, μέσω μαθημάτων τεχνολογίας αλλά και κοινωνικών επιστημών και οικονομικών, ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση των συνεπειών σε ατομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Το ΚΕΠΕ υπογραμμίζει επίσης τη σημασία στοχευμένων εκστρατειών ενημέρωσης του κοινού για την παράνομη διάσταση της πειρατείας και τις κυρώσεις που προβλέπει η νομοθεσία, ενώ ως κρίσιμη για την εφαρμογή του πλαισίου θεωρείται η έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα επιτρέπει την επιβολή προστίμων.
Τέλος, ως μέτρο περιορισμού του φαινομένου προτείνεται η μείωση ή κατάργηση του ειδικού τέλους 10%, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των εγχώριων παρόχων και να ωφεληθούν τόσο οι καταναλωτές όσο και η οικονομία.
Αυστηρότερα πρόστιμα για τους χρήστες πειρατικών υπηρεσιών
Άλλωστε, με νομοθετική ρύθμιση που εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Βουλή, καθιερώνεται η επιβολή διοικητικών προστίμων στους χρήστες που αποκτούν παράνομη πρόσβαση σε υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, η χρήση πειρατικών συνδέσεων επιφέρει διοικητικό πρόστιμο ύψους 750 ευρώ για κάθε παράβαση, ενώ αυστηρότερες κυρώσεις προβλέπονται για όσους διακινούν ή πωλούν παράνομες υπηρεσίες.
Στις περιπτώσεις δημόσιας παρουσίασης περιεχομένου σε κοινό, όπως σε καφέ ή μπαρ, το πρόστιμο ανέρχεται σε 1.500 ευρώ. Εάν η παράβαση πραγματοποιείται με σκοπό άμεσο ή έμμεσο εμπορικό όφελος, το πρόστιμο διαμορφώνεται στα 5.000 ευρώ ανά περιστατικό. Σε περίπτωση υποτροπής, τα διοικητικά πρόστιμα αυξάνονται περαιτέρω, φτάνοντας έως και τα 10.000 ευρώ.
Αρμόδιες για την επιβολή και τον έλεγχο της εφαρμογής των προστίμων είναι η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, καθώς και οι αστυνομικές, λιμενικές και τελωνειακές αρχές. Παράλληλα, το νέο νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει τη διαδικασία «dynamic blocking», που επιτρέπει τη γρήγορη διακοπή πρόσβασης σε προστατευμένο περιεχόμενο εντός 30 λεπτών, συμπεριλαμβανομένων ταινιών, σειρών και αθλητικών μεταδόσεων.
