Σε ανοδική τροχιά κινήθηκε η ελληνική οικονομία το 2023, καθώς το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε (σε όρους όγκου) κατά 2,0% έναντι του προηγούμενου έτους. Ωστόσο, ο ρυθμός ανάπτυξης του ελληνικού ΑΕΠ το 2023 μειώθηκε σε σχέση με το 2022 (+5,6%), γεγονός που οφείλεται εν πολλοίς στις έντονες πληθωριστικές πιέσεις και την ενεργειακή κρίση που, μολονότι από το 2023 βρίσκονται σε φάση αποκλιμάκωσης, ωστόσο αποδυνάμωσαν τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας, επιβραδύνοντας τον ρυθμό ανάπτυξής της. Στους παραπάνω ανασταλτικούς παράγοντες ανάπτυξης προστίθεται και η αύξηση του κόστους δανεισμού, με τα επιτόκια των νέων δανείων να ανέρχονται στο 6,06% τον Δεκέμβριο του 2023, έναντι 5,06% τον Δεκέμβριο του 2022 και 3,76% τον αντίστοιχο μήνα του 2021.
Παρ’ όλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί πως ο ρυθμός ανάπτυξης του ελληνικού ΑΕΠ (2,0%) είναι υψηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο όρο αύξησης των χωρών της Ε.Ε. Εξετάζοντας διαχρονικά την αγορά εργασίας στη χώρα μας, διαπιστώνεται ότι η παρατεταμένη οικονομική κρίση την προηγούμενη δεκαετία επέφερε κλυδωνισμούς και στην αγορά εργασίας, η οποία επλήγη σε μεγάλο βαθμό, με τα ποσοστά ανεργίας να εκτινάσσονται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, από το 2014 μέχρι και το 2019 σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης. Η ξαφνική εμφάνιση της νόσου Covid-19 σε παγκόσμιο επίπεδο και η εξάπλωσή της στη χώρα μας, από τον Μάρτιο του 2020, μετέβαλαν ξανά τα δεδομένα και ανέτρεψαν τη θετική πορεία των προηγουμένων ετών, καθώς η απασχόληση κατέγραψε μείωση. Ωστόσο, η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων από τον Μάιο του 2021, οδήγησε στην εν γένει βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος της χώρας, γεγονός το οποίο αποτυπώθηκε και στην αγορά εργασίας, με την απασχόληση να καταγράφει συνεχώς αύξηση την τριετία 2021-2023.
Το ποσοστό ανεργίας παρουσιάζει συνεχή μείωση την τελευταία δεκαετία (2014-2023). Χαρακτηριστικό είναι ότι η συνεχής καθοδική πορεία διατηρήθηκε και την περίοδο 2021-2022, μολονότι η οικονομική δραστηριότητα της χώρας ήρθε αντιμέτωπη με σημαντικούς κλυδωνισμούς (ενεργειακή κρίση, αύξηση πληθωρισμού). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις ούτε στο εργατικό δυναμικό (-13,5 χιλ.), αλλά ούτε και στον μη ενεργό πληθυσμό (+0,4 χιλ.) σε σχέση με το 2022. Αντιθέτως, οι απασχολούμενοι σε απόλυτο μέγεθος αυξήθηκαν κατά 52,9 χιλ. Επομένως, η μείωση της ανεργίας προήλθε, σε μεγάλο βαθμό, από την αύξηση της απασχόλησης, δεδομένου ότι ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας στην Ελληνική Επικράτεια παρέμεινε σχετικά σταθερός.
“Το 2023 αποτέλεσε ακόμα μία θετική χρονιά για την αγορά εργασίας, η οποία κατέγραψε εκ νέου αύξησητης απασχόλησης, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία των δύο προηγούμενων ετών. Συγκεκριμένα, η μέση ετήσια απασχόληση ενισχύθηκε κατά 1,3% το 2023, ποσοστό θετικό, αν και μειωμένο έναντι του 5,4% του 2022. Όσον αφορά την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας, αυτή διατήρησε το 2023 την αναπτυξιακή της πορεία, με το ΑΕΠ (σε όρους όγκου) να σημειώνει αύξηση 2,0%, ποσοστό ωστόσο χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2022 (+5,6%).
Η ισχυροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας αποτυπώνεται και στην αγορά εργασίας, όπως προκύπτει από τους σταθερά βελτιωμένους σχετικούς δείκτες. Ενδεικτικό της δυναμικής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας αποτελεί το γεγονός πως το 2023 απασχολήθηκαν κατά μέσο όρο 318 χιλ. περισσότεροι εργαζόμενοι σε σχέση με το 2020 και 53 χιλ. συγκριτικά με το 2022. Παράλληλα, ο ετήσιος δείκτης ανεργίαςτο 2023 ακολούθησε την πτωτική τάση της τελευταίας δεκαετίας, διαμορφούμενος σε 11,1% από 12,4% το 2022, μολονότι το 2023 αποτέλεσε για δεύτερη διαδοχική χρονιά έτος σημαντικών πληθωριστικών πιέσεων.
Αναφορικά με την πρόβλεψη για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2024, θεσμικοί φορείς εκτιμούν ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αναπτυχθεί με παρόμοιο περίπου ρυθμό με του 2023, της τάξης του 2,2%. Οι εκτιμήσεις είναι συγκρατημένες, λόγω των αποκλιμακούμενων μεν, αλλά υφιστάμενων πληθωριστικών πιέσεων, οι οποίες συνδυαστικά με την παραμονή των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα μετριάζουν τη δυναμική της εγχώριας οικονομίας. Ωστόσο, οι ίδιοι φορείς προβλέπουν περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας το οποίο αναμένεται να κυμανθεί στο 10,3%.
Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία έχει βάλει τα θεμέλια για μία δυναμική, βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Σε κάθε περίπτωση, βαρύνουσα σημασία στην εξέλιξη της απασχόλησης στη χώρα μας διαδραματίζει η πορεία των κλάδων που συνεισφέρουν καθοριστικά σε αυτήν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί ο εισερχόμενος τουρισμός, ο οποίος το 2024 αναμένεται να καταγράψει νέο “ρεκόρ” τόσο στις αφίξεις τουριστών, όσο και στα τουριστικά έσοδα.”
