Οι ευρωβουλευτές ζητούν επέκταση της χρηματοδότησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) για την ολοκλήρωση βασικών επενδύσεων και έργων μεγάλης κλίμακας. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με 421 ψήφους υπέρ, 180 κατά και 55 αποχές επισημαίνεται η σταθεροποιητική επίδραση του ΜΑΑ σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής αβεβαιότητας για την Ευρώπη.
Το Κοινοβούλιο σημειώνει τον σημαντικό ρόλο του ΜΑΑ στην πρόληψη του κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς στην προώθηση της ανάκαμψης. Επιθυμεί η χρηματοδότηση του ΜΑΑ να τηρεί την αρχή της προσθετικότητας της χρηματοδότησης της ΕΕ και να μην παραγκωνίζει ή να αντικαθιστά την πολιτική συνοχή. Το ψήφισμα ζητά στοχευμένες επενδύσεις στην άμυνα της ΕΕ, στην εκπαίδευση και τις δεξιότητες, καθώς και περισσότερα διασυνοριακά και πολυκρατικά έργα, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας. Οι ευρωβουλευτές επιμένουν στην επιτάχυνση των επενδύσεων στην κοινωνική προστασία και την ένταξη των ευάλωτων ομάδων. Ενθαρρύνουν επίσης τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια χρησιμοποιώντας το REPowerEU για την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας της ΕΕ.
Οι ευρωβουλευτές σημειώνουν ανησυχία για τις προκλήσεις που θέτει το σύντομο χρονοδιάγραμμα για την εναπομένουσα υλοποίηση του ΜΑΑ ως προς την ολοκλήρωση βασικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων μεγάλης κλίμακας, που πρόκειται να ολοκληρωθούν προς το τέλος του ΜΑΑ, όπως και για την έγκαιρη εκπλήρωση του 70% των οροσήμων και των στόχων που εξακολουθούν να εκκρεμούν. Καλούν την Επιτροπή να δημιουργήσει μελλοντικά προγράμματα που να είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται κατάλληλα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, διασφαλίζοντας παράλληλα μια ορισμένη προβλεψιμότητα. Ζητούν επίσης παράταση 18 μηνών για εν εξελίξει ώριμα έργα.
Τα μακροπρόθεσμα οφέλη του ΜΑΑ στο ΑΕΠ είναι πιθανό να υπερβούν τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί κατά τρεις έως έξι φορές, αλλά το Κοινοβούλιο ανησυχεί για το συνολικό κόστος της αποπληρωμής κεφαλαίου και τόκων του NextGenerationEU. Επαναλαμβάνει την ανάγκη για έναν ισχυρό μηχανισμό ελέγχου και παρακολούθησης των δαπανών του ΜΑΑ, ώστε να προληφθεί η κατάχρηση, η διπλή χρηματοδότηση και η αλληλεπικάλυψη με άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ. Απαιτεί, επίσης, σαφέστερη σύνδεση μεταξύ των οροσήμων, των στόχων και της πραγματικής υλοποίησης των έργων και παροτρύνουν την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία κάθε παρόμοιου με τον ΜΑΑ μελλοντικού μέσου που βασίζεται στις επιδόσεις, ιδίως στο πλαίσιο ενός πιο στοχευμένου ΠΔΠ.
Οι ευρωβουλευτές εκτιμούν τον τρόπο με τον οποίο ο πίνακας αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα παρέχει στους πολίτες βασικές πληροφορίες σχετικά με τη συνολική πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων. Επιμένουν, ωστόσο, ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τους εμπλεκόμενους οικονομικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των αναδόχων και των υπεργολάβων, και τους πραγματικούς δικαιούχους τους. Ζητούν, επίσης, την επείγουσα απλούστευση των απαιτήσεων υποβολής αιτήσεων και εκθέσεων, ιδίως για τους μικρότερους δικαιούχους, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η απορρόφηση και ο αντίκτυπος των κονδυλίων, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό, την αναθεώρηση και την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Ο Victor Negrescu (Σοσιαλιστές, Ρουμανία), συνεισηγητής από την Επιτροπή Προϋπολογισμών, δήλωσε: Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κάθε ευρώ δαπανάται σωστά, με διαφάνεια και έχει θετικό αντίκτυπο στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας. Εάν δεν δράσουμε τώρα, κρίσιμες επενδύσεις κινδυνεύουν να μείνουν ημιτελείς μετά τη λήξη της διευκόλυνσης τον Αύγουστο του 2026. Πρέπει να επιταχύνουμε την εφαρμογή, να μειώσουμε τη γραφειοκρατία και να βοηθήσουμε τους δικαιούχους. Ως εισηγητής προϋπολογισμού για τον φάκελο, πίεσα για συγκεκριμένες λύσεις και ζήτησα 18μηνη παράταση της χρηματοδότησης για ώριμα έργα. Ζήτησα, επίσης, να δοθεί δυνατότητα συνέχισης των ημιτελών έργων μέσω άλλων μέσων της ΕΕ, όπως τα Ταμεία Συνοχής, το InvestEU ή ένα μελλοντικό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας και να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να προσαρμόζουν τα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ταχύτερα και ευκολότερα, σύμφωνα με τους στόχους του ΜΑΑ. Δεν δεχόμαστε μπαλώματα. Σήμερα, το Κοινοβούλιο στέλνει ένα σαφές μήνυμα: στεκόμαστε στο πλευρό των πολιτών και αγωνιζόμαστε για την ολοκλήρωση βασικών έργων.»
Ο Siegfried Mureşan (EΛΚ, Ρουμανία), συνεισηγητής από την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, δήλωσε: «Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι τα κονδύλια του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποφέρουν απτά οφέλη στους πολίτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Κοινοβούλιο ζητεί παράταση 18 μηνών για ώριμα έργα του ΜΑΑ. Η παράταση αυτή θα ισχύει για έργα που βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επιτυχή ολοκλήρωσή τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα χορηγηθεί. Ταυτόχρονα, ζητούμε να επανεξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο τα μη δαπανηθέντα κονδύλια του ΜΑΑ μπορούν να στηρίξουν τις νέες στρατηγικές προτεραιότητες της Ευρώπης, ιδίως την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την ενίσχυση των αμυντικών μας ικανοτήτων. Ενόψει των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, η Ευρώπη πρέπει να δράσει αποφασιστικά για την υπεράσπιση των πολιτών της.»
