Μια νέα έρευνα αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακό ψηφιακό παράδοξο που απειλεί το μέλλον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της οικονομικής ραχοκοκαλιάς της Ευρώπης, καθώς σχεδόν οι μισές δίνουν προτεραιότητα σε πειραματικά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, παραμελώντας ταυτόχρονα τις θεμελιώδεις ψηφιακές υποδομές που είναι κρίσιμες για τη βιωσιμότητά τους. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσίευσε η εταιρεία χρηματοοικονομικής τεχνολογίας Qonto, οι ευρωπαϊκές ΜμΕ χάνουν έδαφος έναντι μεγαλύτερων ομίλων που επενδύουν συστηματικά σε βασικά ψηφιακά συστήματα, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο χάσμα ανταγωνιστικότητας.
Τα ευρήματα της έρευνας, η οποία διεξήχθη σε συνεργασία με την εταιρεία Appinio τον Αύγουστο του 2025 σε δείγμα 1.600 ανώτερων στελεχών σε Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία, είναι αποκαλυπτικά. Ενώ ένα αξιοσημείωτο 46% των ευρωπαϊκών ΜμΕ χρησιμοποιεί καθημερινά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT, η υιοθέτηση βασικών λειτουργικών συστημάτων παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Ενδεικτικά, μόλις το 24% έχει εφαρμόσει ψηφιακή λογιστική, το 29% διαθέτει συστήματα ψηφιακής διαχείρισης εγγράφων, το 27% αξιοποιεί εργαλεία ανάλυσης δεδομένων και μόλις το 22% χρησιμοποιεί πλατφόρμες τηλεδιάσκεψης.
Η μελέτη καταδεικνύει επίσης ένα σημαντικό «χάσμα εφησυχασμού» μεταξύ της αναγνώρισης της σημασίας της ψηφιοποίησης και της στρατηγικής της υλοποίησης. Παρόλο που το 92% των ερωτηθέντων αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού, μόνο το 62% τον θεωρεί «απολύτως κρίσιμο». Το υπόλοιπο 38%, που αντιστοιχεί σε περίπου 9,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις, τον θεωρεί απλώς «κάπως σημαντικό», γεγονός που τις αφήνει ευάλωτες στον ανταγωνισμό. Εδώ, η Ισπανία ξεχωρίζει θετικά, με το 69% των επιχειρήσεων να θεωρούν την ψηφιοποίηση κρίσιμη, ενώ η Γαλλία δείχνει το μεγαλύτερο έλλειμμα δέσμευσης, με το αντίστοιχο ποσοστό να φτάνει μόλις το 52%.
Αυτή η έλλειψη στρατηγικής αποτυπώνεται και στο επίπεδο ετοιμότητας, καθώς το 40% των ευρωπαϊκών ΜμΕ, που αντιπροσωπεύουν 10 εκατομμύρια επιχειρήσεις, αισθάνονται μερικώς ή καθόλου προετοιμασμένες. Η Γερμανία αναδεικνύεται σε «ψηφιακό φρούριο» της Ευρώπης, με το 76% των επιχειρήσεών της να δηλώνουν καλά προετοιμασμένες. Στον αντίποδα, η Γαλλία εμφανίζεται ως η πιο ευάλωτη, με σχεδόν τις μισές επιχειρήσεις (48%) να αισθάνονται ανεπαρκώς εξοπλισμένες. Μάλιστα, η γαλλική αγορά αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της αντίφασης, καθώς ηγείται στην υιοθέτηση AI με 47%, αλλά ταυτόχρονα υστερεί σημαντικά στην ψηφιακή λογιστική, με ποσοστό μόλις 19% έναντι 24% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Παρά την ανομοιόμορφη πρόοδο, όπου η ψηφιοποίηση εφαρμόζεται σωστά, τα οφέλη είναι ήδη ορατά. Η μελέτη αποκαλύπτει ότι το 53% των ΜμΕ εξοικονομεί τουλάχιστον 10 ώρες εργασίας την εβδομάδα μέσω της αυτοματοποίησης, ενώ ένα ποσοστό 12% επιτυγχάνει εξοικονόμηση άνω των 20 ωρών εβδομαδιαίως, που ισοδυναμεί με την απελευθέρωση περισσότερης από τη μισή εργάσιμη εβδομάδα για στρατηγικές δραστηριότητες που προωθούν την ανάπτυξη και την καινοτομία.
«Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι ενώ το 92% των ΜμΕ θεωρεί την ψηφιοποίηση και την τεχνητή νοημοσύνη σημαντικές, μόνο το 19% διαθέτει σήμερα μια σαφή στρατηγική και επαρκείς πόρους», δήλωσε ο Alexandre Prot, Διευθύνων Σύμβουλος της Qonto. «Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει συναρπαστικές ευκαιρίες, πιστεύουμε ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα πρέπει να χτίσουν ισχυρά ψηφιακά θεμέλια που μπορούν να υποστηρίξουν τους μακροπρόθεσμους στόχους τους». Η μελέτη καταλήγει προτείνοντας στοχευμένες παρεμβάσεις για την κάλυψη του χάσματος, όπως τη μείωση των ρυθμιστικών βαρών στη Γερμανία, την αντιμετώπιση της έλλειψης δεξιοτήτων στην Ισπανία, την υπέρβαση της πολιτισμικής αντίστασης στην αλλαγή στη Γαλλία και τη γεφύρωση της ψηφιακής πόλωσης στην Ιταλία.
