Καθώς ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) πλησιάζει την προθεσμία του 2026, εξακολουθεί να προωθεί θετικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Ως ακρογωνιαίος λίθος του NextGenerationEU, ο ΜΑΑ έχει ήδη εκταμιεύσει 367 δισ. ευρώ σε όλα τα κράτη μέλη, συμβάλλοντας στην επίτευξη βασικών στόχων, όπως η οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα και η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση. Σήμερα, η Επιτροπή παρουσιάζει την τέταρτη ετήσια έκθεσή της, στην οποία υπογραμμίζεται η πρόοδος του Μηχανισμού και ζητείται η ανάληψη δράσης για τη μεγιστοποίηση των οφελών του.
Οικοδόμηση ενός ανθεκτικού μέλλοντος
Η έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα δείχνει ότι ο ΜΑΑ έχει ενισχύσει τις δημόσιες επενδύσεις – οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν στο 3,8 % του ΑΕΠ το 2025, από 3,2 % το 2019 – για παράδειγμα με τη στήριξη της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και της ψηφιοποίησης της βιομηχανικής παραγωγής και των υπηρεσιών ή με την ανάπτυξη περισσότερων από 900.000 σταθμών επαναφόρτισης καθαρών οχημάτων και τη σύνδεση 16 εκατομμυρίων νοικοκυριών με διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας.
Ο μηχανισμός έχει επίσης στηρίξει ευρύ φάσμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αποσκοπούν επίσης στην τόνωση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας. Περιλαμβάνουν την επιτάχυνση του σχεδιασμού και της αδειοδότησης, την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, την αντιμετώπιση των τρωτών σημείων της αγοράς εργασίας ή τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης σε όλα τα κράτη μέλη.
Ο συνδυασμός μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων έχει συμβάλει στη μεγιστοποίηση του αντικτύπου τους και έχει οδηγήσει σε βελτιώσεις στις δημόσιες υπηρεσίες και το επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς και στην ποιότητα ζωής των πολιτών σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση ή οι υποδομές.
Νίκη για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ
Εκτός από τον θετικό αντίκτυπό του στην παραγωγή και την απασχόληση σε κάθε κράτος μέλος, ο ΜΑΑ παράγει ισχυρές δευτερογενείς επιπτώσεις σε διασυνοριακό επίπεδο. Όταν η ζήτηση αυξάνεται σε ένα κράτος μέλος, τροφοδοτεί τη ζήτηση για εισαγωγές από άλλα κράτη μέλη, στηρίζοντας την ανάπτυξη και την απασχόληση σε ολόκληρη την ΕΕ. Όλα τα κράτη μέλη επωφελούνται, και για ορισμένα, ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος είναι υπερδιπλάσιος από το μέγεθος του εθνικού τους κονδυλίου ΜΑΑ χάρη σε αυτές τις διασυνοριακές δευτερογενείς επιπτώσεις. Αυτό αντικατοπτρίζει τη βαθιά οικονομική ολοκλήρωση εντός της ΕΕ.
Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ
Η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης παραμένει στο επίκεντρο της εφαρμογής του ΜΑΑ. Η Επιτροπή συνέχισε να συνεργάζεται εποικοδομητικά με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) κατά το τελευταίο έτος, ενεργώντας ταχέως βάσει των συστάσεών του. Κατά τη διενέργεια των δικών της ελέγχων, η Επιτροπή υποστήριξε τον έλεγχο του ΕΕΣ σχετικά με όλες τις πληρωμές επιχορηγήσεων και αρκετούς ελέγχους επιδόσεων που σχετίζονται με τον ΜΑΑ. Με βάση τα πορίσματα των ελέγχων της, η Επιτροπή ενίσχυσε τους λογιστικούς ελέγχους και ενίσχυσε τους ελέγχους για να διασφαλίσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία.
Η επιτάχυνση της υλοποίησης εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα
Ο ρυθμός εφαρμογής διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών. Με τη λήξη του ΜΑΑ το 2026 (συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο ύψους 650 δισ. ευρώ), η Επιτροπή τους παροτρύνει να επιταχύνουν την εφαρμογή των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ). Τα κράτη μέλη πρέπει να επιτύχουν όλα τα ορόσημα και τους στόχους έως τις 31 Αυγούστου 2026, με την Επιτροπή να πραγματοποιεί τις τελικές πληρωμές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026. Στην ανακοίνωσή της του Ιουνίου με τίτλο «NextGenerationEU – Η πορεία προς το 2026», η Επιτροπή παρείχε καθοδήγηση για τη στήριξη των κρατών μελών στον μελλοντικό σχεδιασμό για την υποβολή των τελευταίων αιτήσεων πληρωμής το 2026, τονίζοντας τη σημασία του εξορθολογισμού και της απλούστευσης των ΣΑΑ. Διασφαλίζοντας ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα σχέδια είναι σαφή και εφαρμόσιμα, τα κράτη μέλη μπορούν να επιτύχουν τους συμφωνηθέντες στόχους χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τη φιλοδοξία των σχεδίων. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή επανεξετάζει επί του παρόντος ορισμένες αιτήσεις πληρωμής και αναθεωρημένα ΣΑΑ που υποβλήθηκαν από διάφορα κράτη μέλη.
