Τέσσερις αναδυόμενες τεχνολογίες -η Τεχνητή Νοημοσύνη, η ρομποτική, τα προηγμένα ενεργειακά συστήματα και τα δίκτυα αισθητήρων- πρόκειται να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια αγορά εργασίας, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για την αύξηση της παραγωγικότητας και τον μετασχηματισμό θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η γεωργία, η μεταποίηση και η υγεία. Σύμφωνα με μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, οι αλλαγές αυτές θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο σε επτά επαγγελματικές κατηγορίες που αθροιστικά αποτελούν σχεδόν το 80% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού. Η αξιοποίηση αυτού του δυναμικού, όπως τονίζεται, θα απαιτήσει συντονισμένες δράσεις για την κινητοποίηση επενδυτικών κεφαλαίων, την επιτάχυνση της παγκόσμιας διάχυσης της τεχνολογίας και τη διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης σε αυτήν.
Η έκθεση, με τίτλο «Jobs of Tomorrow: Technology and the Future of the World’s Largest Workforces», εκπονήθηκε από το Global Future Council on Jobs and Frontier Technology του Φόρουμ, εξετάζοντας τους τομείς της γεωργίας, της μεταποίησης, των κατασκευών, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, των επιχειρήσεων και της διοίκησης, καθώς και της υγειονομικής περίθαλψης. Ο Till Leopold, επικεφαλής του τομέα Εργασίας, Μισθών και Δημιουργίας Θέσεων Εργασίας στο Φόρουμ, δήλωσε πως η πορεία της τεχνολογικής ανάπτυξης θα καθοριστεί από τις αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα και τα επόμενα χρόνια, υπογραμμίζοντας ότι η κατανόηση του ποιες τεχνολογίες θα είναι οι πιο μετασχηματιστικές είναι κρίσιμη για την πρόβλεψη των επιπτώσεών τους.
Οι τεχνολογίες αυτές χαρακτηρίζονται από το Συμβούλιο ως εκείνες με τη δυνατότητα ραγδαίου μετασχηματισμού του εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με τη μελέτη, το 86% των εργοδοτών αναμένει ότι η παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (genAI) θα μετασχηματίσει τον οργανισμό τους έως το 2030. Για τα ρομποτικά και αυτόνομα συστήματα, γνωστά και ως Physical AI, η ανάπτυξη αυξάνεται σταθερά κατά 5-7% ετησίως από το 2020, με το κόστος τους να έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία δύο χρόνια. Η υιοθέτησή τους, ωστόσο, παραμένει άνιση, με το 80% των παγκόσμιων εγκαταστάσεων ρομπότ να συγκεντρώνεται στην Κίνα, την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, τη Δημοκρατία της Κορέας και τη Γερμανία. Παράλληλα, το 41% των εργοδοτών εκτιμά ότι οι ενεργειακές τεχνολογίες θα επιφέρουν αντίστοιχες αλλαγές.
Η έκθεση επισημαίνει ότι, ενώ η παγκόσμια συζήτηση έχει επικεντρωθεί στις θέσεις γραφείου, οι τεχνολογίες επιφέρουν ήδη αλλαγές σε ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων. Ενδεικτικά, η τεχνολογία των drones επιτρέπει αποτελεσματικές αστικές παραδόσεις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη μεταφορά ιατρικού εξοπλισμού στην αγροτική Γκάνα. Ταυτόχρονα, τα ηλιακά συστήματα σε στέγες σε αρκετές αφρικανικές χώρες σταθεροποιούν τις ώρες εργασίας του προσωπικού, αποτρέποντας διακοπές λόγω προβλημάτων ηλεκτροδότησης. Στον κατασκευαστικό κλάδο, ο ημιαυτόματος εξοπλισμός μειώνει τη σωματική καταπόνηση, ενώ ένα ολόκληρο φράγμα 84 μέτρων στην Ιαπωνία ολοκληρώθηκε με χρήση ρομποτικής. Στον τομέα της υγείας, ο συνδυασμός ρομποτικής και ΤΝ θα μπορούσε να επανασχεδιάσει την πορεία του ασθενούς, αντιμετωπίζοντας τις ελλείψεις προσωπικού που είναι οξύτερες σε χώρες υψηλού εισοδήματος, όπου ο κλάδος απασχολεί σχεδόν το 10% του εργατικού δυναμικού.
Οι στρατηγικές πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε κλάδου. Στη γεωργία και την υγειονομική περίθαλψη, η προτεραιότητα είναι η ενίσχυση της διάχυσης και της πρόσβασης στην τεχνολογία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες αγορές. Στους τομείς του εμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας, υπάρχει ο κίνδυνος οι πλατφόρμες να συγκεντρώσουν υπερβολική ισχύ στην αγορά, δημιουργώντας συνθήκες εγκλωβισμού δεδομένων για τις μικρές επιχειρήσεις. Στον τομέα των επιχειρήσεων και της διοίκησης, η υιοθέτηση της ΤΝ θέτει ένα στρατηγικό δίλημμα στους οργανισμούς: θα τη χρησιμοποιήσουν για εξοικονόμηση κόστους μέσω μείωσης προσωπικού ή για την ενίσχυση των επιχειρηματικών τους δυνατοτήτων; Η Neeti Shukla, συμπρόεδρος του Συμβουλίου, ανέφερε ότι οι τεχνολογίες αυτές υπόσχονται την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, προωθώντας την αναβάθμιση και επανειδίκευση των δεξιοτήτων.
Η έρευνα καλεί σε στοχευμένη συνεργατική δράση από εργοδότες, κυβερνήσεις και φορείς ανάπτυξης τεχνολογίας για τη μεγιστοποίηση των οφελών. Τα βασικά βήματα περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση επενδύσεων, την προώθηση αποδοτικών δομών αγοράς και την κατανόηση του δυναμικού ενός τεχνολογικά ενισχυμένου εργατικού δυναμικού. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Μέλλοντος θα εστιάσει την περίοδο 2025-2026 στον προσδιορισμό συγκεκριμένων δράσεων. Ο Sam Grayling, υπεύθυνος του Συμβουλίου, κατέληξε λέγοντας ότι η μελέτη παρέχει σαφήνεια για το πού υπάρχουν οι μεγαλύτερες ευκαιρίες μετασχηματισμού, με στόχο η τεχνολογική ανάπτυξη να ενισχύσει τα μέσα διαβίωσης παγκοσμίως.
