Με μεγάλη συμμετοχή κοινού πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της 88ης Διεθνούς Έκθεσης, τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2024, η Ημερίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων με θέμα τις «Περικοπές έργων ΑΠΕ».
Στο πρώτο μέρος της Ημερίδας έγιναν οι τοποθετήσεις των θεσμικών φορέων.
Εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ, ο Δημήτριος Φούρλαρης, προεδρεύων του Κλάδου Ενέργειας τόνισε πως οι περικοπές της διαθέσιμης παραγωγής είναι ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μονάδες παραγωγής ΑΠΕ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Ο κ. Φούρλαρης σημείωσε ότι η αύξηση των περικοπών θίγει την αποδοτικότητα των έργων, τα οποία χρειάζονται υψηλότερα έσοδα ανά παραγόμενη MWh, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι οι σταθμοί ΑΠΕ αποτελούν την οικονομικότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής μεταξύ αυτών που είναι διαθέσιμες για τη χώρα μας. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε πως η αδυναμία διασφάλισης ενός προβλέψιμου μεγέθους περικοπών δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές και τόνισε πως κύρια μέτρα αντιμετώπισής τους είναι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και η ενίσχυση των εξωτερικών διασυνδέσεων του ηλεκτρικού μας συστήματος. Κατέληξε λέγοντας πως σκοπός της Ημερίδας είναι να αναδείξει τα προβλήματα και τις προτεινόμενες λύσεις σε ένα πλαίσιο γόνιμου και παραγωγικού διαλόγου με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ο Σταύρος Παπαθανασίου, Καθηγητής ΕΜΠ, Συντονιστής της Ομάδας Διοίκησης έργου για τις περικοπές ΑΠΕ ανέφερε πως οι περικοπές της παραγωγής ΑΠΕ είναι μεν συνυφασμένες με την υψηλή διείσδυση, ωστόσο οφείλουν να διατηρούνται σε λελογισμένα επίπεδα, να είναι προβλέψιμες, να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των συμμετεχόντων και να αποζημιώνονται, όπου αυτό προβλέπεται από το ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Τόνισε, επίσης, πως η Πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει για την τήρηση των προϋποθέσεων αυτών, όπως και για την κινητροδότηση της ανάπτυξης της αποθήκευσης που θα επιτρέψει τη διατήρηση των περικοπών σε χαμηλά επίπεδα.
Από την πλευρά του ο Διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων Αγοράς και Δικτύου της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., Κωνσταντίνος Πετσίνης σημείωσε: «Με τη συνδρομή του ΑΔΜΗΕ, η Ελλάδα είναι πλέον πρωταθλήτρια στην Ευρώπη στη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η επιτυχία αυτή δημιουργεί προκλήσεις στη λειτουργία του συστήματος, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Ο Διαχειριστής μεριμνά ώστε ο περιορισμός των σταθμών ΑΠΕ να είναι ο ελάχιστος δυνατός. Ταυτόχρονα συμμετέχει ενεργά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αλλαγών που απαιτούνται στη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τον τρόπο διαχείρισης των ΑΠΕ. Για τη δεκαετία μετά το 2033, σχεδιάζουμε ένα σύστημα που θα χωράει περισσότερες ανανεώσιμες πηγές από τη ζήτηση, ώστε, με τη βοήθεια και των διεθνών διασυνδέσεων που υλοποιούμε, η χώρα να εξελιχθεί σε εξαγωγέα καθαρού ρεύματος.»
Τη στήριξη του ΔΕΔΔΗΕ στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας οι οποίες αποτελούν βασικό πυλώνα για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον εξέφρασε ο Γιώργος Ανδρεάκος, Διευθυντής Εκμετάλλευσης Δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα πως «μέσω της συνεχούς αναβάθμισης των υποδομών του δικτύου διανομής και την ανάπτυξη των αυτοματισμών για τη διαχείριση της παραγωγής από ΑΠΕ που συνδέεται στο Δίκτυο, στοχεύει στη διευκόλυνση της ενσωμάτωσής τους και στη διασφάλιση αξιόπιστης και ασφαλούς παροχής ενέργειας προς όλους.»
Στο δεύτερο μέρος της Ημερίδας τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι των φορέων ΑΠΕ.
Ο Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος είπε πως οι διαρκώς αυξανόμενες περικοπές ενέργειας έργων ΑΠΕ εξελίσσονται σε ένα από τα πλέον κομβικά θέματα για την ανεμπόδιστη συνέχιση της πράσινης ενεργειακής μετάβασης. Και πρόσθεσε πως η συνεχιζόμενη ασύμμετρη ανάπτυξη μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ, ενώ ακόμα εκκρεμούν οι σχετικές ρυθμίσεις από την Πολιτεία, δημιουργεί συνθήκες αυξανόμενης ανησυχίας. Κατέληξε λέγοντας πως «είναι κρίσιμο για τη βιωσιμότητα και προοπτική των ενεργειακών επενδύσεων, το θέμα αυτό να αντιμετωπιστεί έγκαιρα, με σαφήνεια, διαφάνεια, προβλεψιμότητα και σεβασμό της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.»
Εκ μέρους του ΕΣΜΥΕ ο Πρόεδρος Κώστας Βασιλικός τόνισε πως είναι αποδεδειγμένο πια, ότι το υφιστάμενο μοντέλο ανάπτυξης των ΑΠΕ που προτάσσει και προωθεί πηγές ενέργειας οι οποίες είναι απλά εύκολες και γρήγορες στην υλοποίησή τους και οι οποίες οδηγούν σε μεγαλύτερες περικοπές ενέργειας και σε μεγαλύτερη απαίτηση υλοποίησης έργων αποθήκευσης και άλλων υποδομών, στο βωμό της βίαιης ενεργειακής μετάβασης, έναντι της αξιοποίησης των πλέον αξιόπιστων, σταθερών, ποιοτικών, περιβαλλοντικά βιώσιμων, αναπτυξιακών και πολλαπλού σκοπού πηγών ενέργειας, όπως είναι τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα, δεν λειτουργεί και πρέπει να αλλάξει.
Ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης, Πρόεδρος του ΣΠΕΦ είπε χαρακτηριστικά: «Διανύουμε συνθήκες υπερβολικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στα φωτοβολταϊκά και εν γένει στις ΑΠΕ και το υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ μάλλον τις υποτιμά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, στα έργα που δεν έχουν προτεραιότητα κατανομής αναμένονται περικοπές ενέργειας σε ετήσια βάση της τάξης του 30% το 2030. Την κατάσταση αυτή καμία αποθήκευση ή δίκτυο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, αφού το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, την οποία, σημειωτέον, τα προγράμματα αυτοπαραγωγής επιτείνουν.»
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών, Σωτήρης Καπέλλος υπογράμμισε: «Οι περικοπές πράσινης ενέργειας έφτασαν ήδη στο πρώτο επτάμηνο του έτους στο 3,5% της αναμενόμενης παραγωγής από ΑΠΕ, επηρεάζοντας τα έσοδα πολλών παραγωγών. Η λύση στο πρόβλημα αυτό είναι η εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας η οποία που προβλέπει αποζημιώσεις και διαφάνεια, ο δίκαιος επιμερισμός των περικοπών και φυσικά η ταχεία ανάπτυξη των έργων αποθήκευσης ενέργειας.»
Ο Πρόεδρος ΠΟΣΠΗΕΦ, Γιάννης Παναγής σημείωσε πως οι επενδύσεις των ΑΠΕ στη χώρα μας διέρχονται από την πιο κρίσιμη καμπή της ιστορίας τους. Πρόσθεσε πως ο πολιτικός προσανατολισμός και οι πολιτικές κατευθύνσεις που δίδονται σήμερα, οδηγούν δυστυχώς τον κλάδο των ΑΠΕ σε δημιουργία ολιγοπωλίων και στην καταστροφή της μικρομεσαίας εγχώριας επενδυτικής κοινότητας. Τόνισε μάλιστα χαρακτηριστικά πως «φαίνεται ότι το πάθημα με το ολιγοπώλιο στο φυσικό αέριο που μας οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση και υψηλότατες τιμές ενέργειας, δεν μας έχει γίνει μάθημα. Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε την πολύ γρήγορη διείσδυση των ΑΠΕ, χωρίς σχέδιο και χωρίς ταυτόχρονη ανάπτυξη της αποθήκευσης αλλά και εξηλεκτρισμού του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Η ΠΟΣΠΗΕΦ εδώ και τέσσερα έτη αντιλαμβανόμενη το εύρος του προβλήματος και στο πλαίσιο πρωτίστως της Ενεργειακής Δημοκρατίας πρότεινε και προτείνει λύσεις, οι οποίες διασφαλίζουν και τον Έλληνα καταναλωτή αλλά και τη βιωσιμότητα ολόκληρου του κλάδου των ΑΠΕ.»
Από την ΕΛΕΑΒΙΟΜ, ο Γεν. Γραμματέας, Νίκος Δαμάτης, είπε ότι οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με στερεή βιομάζα διαθέτουν μεγάλη αδράνεια θερμοδυναμικού κύκλου, είναι σχεδιασμένες και προσαρμοσμένες για βασικό φορτίο και συνεισφέρουν στην σταθερότητα του ηλεκτρικού δικτύου. «Επομένως», συμπλήρωσε, «οι περικοπές θα επιφέρουν μη σταθερή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αύξηση κατανάλωσης της πρώτης ύλης, μείωση του βαθμού απόδοσης και, τελικά, εκτόξευση του λειτουργικού κόστους, με αποτέλεσμα να καθίστανται μη οικονομικά βιώσιμες.»
Ο Δρ. Αλέξανδρος Υφαντής, Πρόεδρος ΕΣΠΑΒ αναφερόμενος στο βιοαέριο τόνισε πως είναι μια πολυδιάστατη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας με πολύτιμη συμβολή στην ενεργειακή μετάβαση, τη βιωσιμότητα της γεωργίας και τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων. Είναι, όπως είπε, στην καρδιά της κυκλικής οικονομίας και είναι η πιο άμεσα και τεχνοοικονομικά βιώσιμη λύση για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, αλλά και για τη διασφάλιση της σταθερότητας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας με τη λειτουργία υβριδικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και βιομεθανίου. Κατέληξε λέγοντας πως με τις περικοπές αναδεικνύεται μια ακόμη σημαντική πτυχή των σταθμών βιοαερίου ως πράσινων σταθμών βάσης με εύκολη δυνατότητα αποθήκευσης πράσινης ενέργειας (βιοαέριο) με χαμηλό κόστος.
Ο Πρόεδρος του ΕΣΣΗΘ, Δημήτριος Μοίρας, τόνισε: «H ΣΗΘΥΑ είναι τεχνολογία εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας και μείωσης εκπομπών ρύπων για τη βιομηχανία, τον πρωτογενή κ τριτογενή τομέα, τη μεταποίηση κλπ. Διαφέρει ουσιωδώς από τις μονάδες ΑΠΕ οι οποίες είναι αποκλειστικά ηλεκτροπαραγωγές και η λειτουργία τους εξυπηρετεί μόνο το ηλεκτρικό σύστημα. Τα συστήματα ΣΗΘΥΑ διαστασιολογούνται και λειτουργούν αποκλειστικά παρακολουθώντας θερμική ζήτηση από κάποια διεργασία ή θερμικό φορτίο. Για να γίνει αυτό, εγχέουν στο ηλεκτρικό δίκτυο την ελάχιστη δυνατή ισχύ για το θερμικό φορτίο που εξυπηρετούν, το οποίο μάλιστα εξυπηρετείται με τη μέγιστη ενεργειακή αποδοτικότητα. Κάθε περικοπή ισχύος ΣΗΘΥΑ συνεπάγεται επομένως αδυναμία κάλυψης των θερμικών αναγκών των καταναλωτών (οικιακών, βιομηχανικών κ.α.) και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.»
Τέλος, εκ μέρους του ΕΣΗΑΠΕ, η Στέλλα Ζαχαρία σημείωσε ότι οι περικοπές των ΑΠΕ αυξάνονται δραματικά με την αυξανόμενη διείσδυση ΑΠΕ και όσο δεν προχωράνε τα έργα αποθήκευσης οι παραγωγοί ΑΠΕ επωμίζονται δαπάνες, ρίσκα και τεχνογνωσία για να προσφέρουν την απαιτούμενη ευελιξία στο Σύστημα και στο Δίκτυο μέσω των ΦοΣΕ. Ανέφερε, παράλληλα, ότι ο ΕΣΗΑΠΕ θεωρεί κρίσιμο να προχωρήσουν γρήγορα οι προβλέψεις του Νόμου 5106/2024 και να διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων για την εφαρμογή των περικοπών, για τις κατάλληλες αποζημιώσεις και τον μηχανισμό αντιστάθμισης. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι υπάρχει ήδη ένα σημαντικό κόστος σε απώλεια παραγωγής που βαρύνει και τα έργα με προτεραιότητα κατανομής και πρέπει να επιλυθεί.
