Η ψηφιακή ωριμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην Ελλάδα συνεχίζει να βελτιώνεται, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη για τρίτη φορά από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με την COSMOTE.
Η έρευνα «Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα»,, που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2024 σε δείγμα 400 ΜμΕ, καταδεικνύει τη συνεχή αύξηση στον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας των επιχειρήσεων αυτών, φθάνοντας σε μέσο όρο 5,24 στα 10, σημειώνοντας βελτίωση της τάξης του 17% σε σύγκριση με το 2022 (που ήταν 4,49/10).
Η αύξηση αυτή είναι σημαντική, όμως η έρευνα αναδεικνύει ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο για περαιτέρω ανάπτυξη. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο μόλις το 50% των διαθέσιμων ψηφιακών τεχνολογιών, γεγονός που δείχνει πως, αν και έχουν σημειώσει πρόοδο, συνεχίζουν να υπάρχουν δυνατότητες για βελτίωση.
Ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής B2B Marketing, CRM & Channel Management του Ομίλου ΟΤΕ, επισήμανε τη σημασία της ψηφιακής προσαρμογής των ΜμΕ, τονίζοντας ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι κρίσιμο ζήτημα για τις μικρές επιχειρήσεις και πρέπει όλοι να τις βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ανέφερε, επίσης, ότι η COSMOTE συνεχίζει να υποστηρίζει έμπρακτα τις ελληνικές ΜμΕ, προσφέροντας τις κατάλληλες υπηρεσίες και εργαλεία που χρειάζονται για να πετύχουν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό.
Από την πλευρά του, ο Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών & Ιδρυτής του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN), Γιώργος Δουκίδης, σχολίασε ότι, ενώ υπάρχει αξιοσημείωτη πρόοδος, οι μικρές επιχειρήσεις εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο μόνο το 50% των γνωστών ψηφιακών τεχνολογιών. Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη ενίσχυσης της χρήσης επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων, καθώς μόλις το 25% των ΜμΕ τις έχουν αξιοποιήσει.
Σταθερή πρόοδος
Η συνολική πρόοδος στην ψηφιακή ωριμότητα των ΜμΕ αποτυπώνεται στον δείκτη ψηφιακής ετοιμότητας, ο οποίος αυξήθηκε κατά 17% από το 2022 έως το 2024. Η ανοδική αυτή πορεία επιβεβαιώνει την αυξανόμενη υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων και υποδομών από τις μικρές επιχειρήσεις, με τη συνολική αύξηση να φτάνει το 29% από το 2020.
Παρόλα αυτά, το 39% των επιχειρήσεων παραμένει στα αρχικά στάδια της ψηφιακής ωριμότητας (Elementary και Basic), ενώ το 33% έχει προχωρήσει στα ανώτερα επίπεδα (Advanced και Ideal). Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση της κατηγορίας των ΜμΕ που ανήκουν στο στάδιο Advanced, η οποία σχεδόν διπλασιάστηκε, φτάνοντας από το 18% το 2022 στο 32% το 2024. Παρατηρείται δηλαδή μια σημαντική μετακίνηση των ΜμΕ από τα πρώτα στάδια του Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας προς τα προχωρημένα στάδια.
Οφέλη από τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών
Η έρευνα αναδεικνύει τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρει η ψηφιοποίηση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα είναι η βελτίωση στη διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες, καθώς και η αποτελεσματική επικοινωνία και η ενίσχυση της εμπειρίας πελάτη. Επιχειρήσεις που επένδυσαν σε εργαλεία όπως τα CRM (Customer Relationship Management), πλατφόρμες τηλεδιάσκεψης και τεχνολογίες επικοινωνίας, έχουν διαπιστώσει βελτίωση στην ποιότητα των υπηρεσιών τους και στην εμπειρία που προσφέρουν στους πελάτες τους.
Παράλληλα, η χρήση ψηφιακών εργαλείων έχει συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας των ΜμΕ, ενισχύοντας την αποδοτικότητά τους και βελτιώνοντας τη συνολική τους ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 69% των επιχειρήσεων που επένδυσαν σε ψηφιακές τεχνολογίες ανέφερε αύξηση των πωλήσεών του, ενώ το 58% σημείωσε μείωση του κόστους λειτουργίας.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα είναι το αυξανόμενο ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Αν και η χρήση τους είναι περιορισμένη και σε βασικό επίπεδο,περίπου 8 στις 10 ΜμΕ εμφανίζονται θετικές στη μελλοντική χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, γεγονός που αποδεικνύει την προθυμία τους να υιοθετήσουν καινοτόμες ψηφιακές λύσεις στο μέλλον.
Προκλήσεις και ανασταλτικοί παράγοντες
Παρά την σαφή πρόοδο που έχει σημειωθεί, οι ΜμΕ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις. Οι περιορισμένοι χρηματοοικονομικοί πόροι και η έλλειψη εκπαίδευσης του προσωπικού παραμένουν από τους κυριότερους ανασταλτικούς παράγοντες για τη διεύρυνση της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών. Αν και υπάρχουν διαθέσιμες επιδοτήσεις και προγράμματα χρηματοδότησης, μόνο ένα μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων τα αξιοποιεί, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση.
Εξίσου σημαντική είναι και η εκπαίδευση. Ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων στις ΜμΕ (1 στους 2) δεν είναι κατάλληλα καταρτισμένος στις νέες τεχνολογίες, ενώ μόνο 1 στους 3 συμμετέχει σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Επομένως, η ενίσχυση της εκπαίδευσης και η παροχή εξειδικευμένης κατάρτισης μπορούν να συμβάλουν στην περαιτέρω ενίσχυση της ψηφιακής ωριμότητας.
Ψηφιακή ωριμότητα ανά κλάδο και μέγεθος επιχείρησης
Η ψηφιακή ετοιμότητα των ΜμΕ φαίνεται να διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και τον κλάδο δραστηριοποίησης. Οι επιχειρήσεις με περισσότερους από 10 εργαζόμενους παρουσιάζουν υψηλότερο δείκτη ψηφιακής ωριμότητας σε σχέση με τις μικρότερες, ενώ οι κλάδοι των υπηρεσιών και του εμπορίου σημειώνουν σημαντική πρόοδο στον τομέα αυτό.
Παρόλο που οι πολύ μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψηφιακή τους προσαρμογή, η έρευνα υποδεικνύει ότι ακόμα και αυτές μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία τους με την κατάλληλη αξιοποίηση των διαθέσιμων ψηφιακών τεχνολογιών.
Ψηφιακή ασφάλεια και προοπτικές για το μέλλον
Ένας τομέας στον οποίο οι ΜμΕ καλούνται να εστιάσουν περισσότερο είναι η ψηφιακή ασφάλεια. Η έρευνα δείχνει ότι, ενώ η πλειονότητα των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί βασικές λύσεις ασφάλειας, όπως antivirus, η υιοθέτηση πιο προηγμένων τεχνολογιών, όπως το Cloud και οι υπηρεσίες IoT, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Δεδομένου του αυξανόμενου κινδύνου από κυβερνοεπιθέσεις, οι ΜμΕ θα πρέπει να επενδύσουν σε πιο ολοκληρωμένες λύσεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης του προσωπικού και της τακτικής δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας.
Οι προοπτικές για το μέλλον των ΜμΕ στην Ελλάδα είναι αισιόδοξες, με τις περισσότερες επιχειρήσεις να εμφανίζονται θετικές απέναντι στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Η δέσμευσή τους να ενσωματώσουν καινοτόμες τεχνολογίες, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι αυτοματισμοί, δείχνει ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν τη δυναμική να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους στο εγγύς μέλλον.
