Η αναταραχή στις αγορές που προκάλεσαν οι εμπορικοί δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζεται με αμείωτη ένταση τη Δευτέρα, μετά από τρεις διαδοχικές ημέρες έντονων απωλειών, χωρίς κανένα σημάδι επιβράδυνσης της πτώσης. Οι ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές καταγράφουν τη χειρότερη συνεδρίασή τους από το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19 τον Μάρτιο του 2020, καθώς οι επενδυτές συνεχίζουν να απομακρύνονται από τα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι δεν προτίθεται να υποχωρήσει από την απόφασή του να επιβάλει εκτεταμένους δασμούς στις εισαγωγές από το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, εκτός αν οι χώρες εξισορροπήσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με τις ΗΠΑ, επιμένοντας στα σχέδιά του να εφαρμόσει τους φόρους που έχουν προκαλέσει αναστάτωση στις χρηματοοικονομικές αγορές, ενίσχυσαν τους φόβους για ύφεση και ανέτρεψαν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους εν πτήσει με το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One, ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν θέλει να πέσουν οι παγκόσμιες αγορές, αλλά δεν ανησυχεί και ιδιαίτερα για τη μαζική πώληση μετοχών που βρίσκεται σε εξέλιξη, προσθέτοντας ότι «μερικές φορές πρέπει να πάρεις φάρμακο για να διορθώσεις κάτι».
«Μίλησα με πολλούς ηγέτες, Ευρωπαίους, Ασιάτες, από όλο τον κόσμο», είπε ο Τραμπ. «Θέλουν απεγνωσμένα να κλείσουμε μια συμφωνία. Κι εγώ τους είπα: δεν πρόκειται να έχουμε ελλείμματα με τη χώρα σας. Δεν θα το κάνουμε αυτό, γιατί για εμένα το έλλειμμα σημαίνει απώλεια. Θα έχουμε πλεονάσματα ή στη χειρότερη περίπτωση, ισοσκελισμένο ισοζύγιο».
Οι αυξημένοι δασμοί πρόκειται να αρχίσουν να επιβάλλονται από την Τετάρτη, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή οικονομικής αβεβαιότητας χωρίς σαφή χρονικό ορίζοντα λήξης. Ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι οι άδικες εμπορικές πρακτικές δεν είναι «το είδος θεμάτων που μπορεί να λυθεί μέσω διαπραγμάτευσης σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες». Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πρόσθεσε, πρέπει να δουν «τι προτείνουν οι χώρες και αν αυτό είναι αξιόπιστο».
Ο Τραμπ, ο οποίος πέρασε το Σαββατοκύριακο στη Φλόριντα παίζοντας γκολφ, ανάρτησε στο διαδίκτυο ότι «ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ. ΚΡΑΤΗΘΕΙΤΕ ΓΕΡΑ, δεν θα είναι εύκολο». Τα μέλη του Υπουργικού του Συμβουλίου και οι οικονομικοί του σύμβουλοι κινητοποιήθηκαν την Κυριακή για να υπερασπιστούν τους δασμούς και να υποβαθμίσουν τις επιπτώσεις τους στην παγκόσμια οικονομία. «Δεν είναι αναγκαία μια ύφεση. Ποιος ξέρει πώς θα αντιδράσει η αγορά σε μια μέρα, σε μια εβδομάδα;» δήλωσε ο Μπέσεντ. «Αυτό που επιδιώκουμε είναι να χτίσουμε τα μακροπρόθεσμα οικονομικά θεμέλια για την ευημερία».
Η αιφνίδια επιβολή δασμών από τον Τραμπ, η οποία ανακοινώθηκε στις 2 Απριλίου, ικανοποίησε μια βασική προεκλογική του υπόσχεση, καθώς έδρασε χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου για να αναμορφώσει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου. Ήταν μια κίνηση που ο Τραμπ επεξεργαζόταν επί δεκαετίες, καθώς διαρκώς χαρακτήριζε τις ξένες εμπορικές συμφωνίες άδικες για τις ΗΠΑ. Ποντάρει στο ότι οι ψηφοφόροι θα είναι πρόθυμοι να υπομείνουν αυξήσεις τιμών σε καθημερινά προϊόντα για να πραγματοποιηθεί το οικονομικό του όραμα.
Ο κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Κέβιν Χάσετ, αναγνώρισε ότι άλλες χώρες είναι «θυμωμένες και ανταποδίδουν» αλλά, πρόσθεσε, «παρεμπιπτόντως, έρχονται στο τραπέζι». Ανέφερε ότι, σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, περισσότερες από 50 χώρες έχουν προσεγγίσει τον Λευκό Οίκο για την έναρξη συνομιλιών.
Προσθέτοντας στη σύγχυση, οι νέοι δασμοί επιβάλλονται τόσο σε συμμάχους όσο και σε αντιπάλους των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, το οποίο αντιμετωπίζει δασμό 17%. Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, πρόκειται να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο και να παραχωρήσει κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τραμπ τη Δευτέρα, με το γραφείο του να δηλώνει ότι οι δασμοί θα αποτελέσουν θέμα συζήτησης με τον Τραμπ, μαζί με τον πόλεμο στη Γάζα και άλλα ζητήματα.
Ο επικεφαλής κυβερνητικής αποδοτικότητας του Τραμπ, ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Έλον Μασκ, είχε παραμείνει σχετικά σιωπηλός για τους δασμούς, αλλά σε μια εκδήλωση το σαββατοκύριακο στην Ιταλία δήλωσε ότι θα ήθελε να δει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να προχωρούν «σε ένα καθεστώς μηδενικών δασμών». Η δήλωση του ιδιοκτήτη της Tesla, ο οποίος ηγείται του Υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας του Τραμπ, προκάλεσε την αντίδραση του εμπορικού συμβούλου του Λευκού Οίκου, Πίτερ Ναβάρο.
«Ο Έλον, όταν κινείται στη λωρίδα του DOGE, είναι καταπληκτικός. Αλλά καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει εδώ. Πρέπει απλώς να καταλάβουμε. Ο Έλον πουλάει αυτοκίνητα», είπε ο Ναβάρο. Πρόσθεσε: «Προστατεύει απλώς τα δικά του συμφέροντα, όπως θα έκανε κάθε επιχειρηματίας». Ο Τραμπ έδειξε ότι διαφωνεί με τον Μασκ, δηλώνοντας την Κυριακή για την Ευρωπαϊκή Ένωση: «Θέλουν να συζητήσουμε, αλλά δεν θα γίνει καμία συζήτηση εκτός κι αν μας πληρώσουν πολλά χρήματα σε ετήσια βάση».
