Νέες αναφορές από τις Crunchbase και PitchBook-NVCA Venture Monitor αποκαλύπτουν ότι η παγκόσμια αγορά venture capital σημείωσε απότομη ανάκαμψη κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, καταγράφοντας την ισχυρότερη απόδοσή της από τα μέσα του 2022. Ωστόσο, και τα δύο σύνολα δεδομένων υποδεικνύουν μια αυξανόμενη ανισορροπία στο οικοσύστημα των startups, καθώς ένας μικρός αριθμός εταιρειών και τομέων, ιδιαίτερα της τεχνητής νοημοσύνης, συγκεντρώνει δυσανάλογο μερίδιο των επενδύσεων.
Σύμφωνα με την Crunchbase, η συνολική χρηματοδότηση των startups παγκοσμίως έφτασε τα 113 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο τρίμηνο, αυξημένη κατά 17% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 54% σε ετήσια βάση. Παρόλο που ο αριθμός αυτός είναι εντυπωσιακός, επηρεάστηκε σημαντικά από μία και μόνο συμφωνία: τον χρηματοδοτικό γύρο των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων της OpenAI, η οποία ανακοινώθηκε στις 31 Μαρτίου και αποτίμησε την εταιρεία στα 300 δισεκατομμύρια.
Η συμφωνία της OpenAI αντιπροσώπευε περισσότερο από το ήμισυ της χρηματοδότησης venture capital στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ένα τρίτο του παγκόσμιου συνόλου. Η συνολική χρηματοδότηση για έργα τεχνητής νοημοσύνης ανήλθε στα 59,6 δισεκατομμύρια δολάρια, ή αλλιώς το 53% της παγκόσμιας δραστηριότητας VC κατά το πρώτο τρίμηνο.
Σύμφωνα με την PitchBook, το 77% της συνολικής αξίας συμφωνιών στις ΗΠΑ κατευθύνθηκε στην τεχνητή νοημοσύνη, κυρίως λόγω της OpenAI. Όπως δήλωσε ο Kyle Stanford, διευθυντής της έρευνας Venture Capital στις ΗΠΑ για την PitchBook, η αμερικανική αγορά «έχει διαιρεθεί έντονα μεταξύ ενός μικρού αριθμού εταιρειών που μπορούν να συγκεντρώσουν ατελείωτα κεφάλαια και της υπόλοιπης αγοράς που εξακολουθεί να παλεύει με την έλλειψη ρευστότητας». Ακόμα και χωρίς τη συμφωνία της OpenAI, η τεχνητή νοημοσύνη εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 48,5% του συνολικού επενδυμένου κεφαλαίου στο τρίμηνο και το ένα τρίτο των ολοκληρωμένων συμφωνιών.
Η έκρηξη της χρηματοδότησης στην τεχνητή νοημοσύνη συνέβαλε επίσης σε δραματική αύξηση των συμφωνιών σε ώριμο στάδιο, οι οποίες έφτασαν τα 81 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο τρίμηνο, σύμφωνα με την Crunchbase. Οι συμφωνίες ώριμου σταδίου αυξήθηκαν κατά 30% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2024 και κατά 147% σε ετήσια βάση. Αντιθέτως, η χρηματοδότηση σε αρχικό στάδιο υποχώρησε ελαφρώς στα 24 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι επενδύσεις σε seed στάδιο μειώθηκαν κατά 14% ετησίως, στα 7,2 δισεκατομμύρια — ένα σημάδι ότι, ενώ το κεφάλαιο ρέει άφθονο προς τις καθιερωμένες εταιρείες, οι νεοφυείς επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξασφάλιση χρηματοδότησης.
Η συγκέντρωση κεφαλαίων δεν περιορίστηκε στην τεχνητή νοημοσύνη. Η αναφορά της Crunchbase επισημαίνει ότι η υγειονομική περίθαλψη και η βιοτεχνολογία αποτέλεσαν τον δεύτερο μεγαλύτερο τομέα, με χρηματοδότηση ύψους 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ακολούθησαν οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες με 10,8 δισεκατομμύρια.
Οι γεωγραφικές ανισότητες αποτυπώνονται επίσης και στις δύο αναφορές. Τα δεδομένα της Crunchbase έδειξαν ότι εταιρείες με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες προσέλκυσαν 80 δισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμια χρηματοδότηση VC, δηλαδή περίπου το 71% του συνόλου. Από αυτό το ποσό, η περιοχή του San Francisco Bay Area αντιστοιχούσε σε 55 δισεκατομμύρια, καλύπτοντας το 69% της δραστηριότητας συμφωνιών στις ΗΠΑ και σχεδόν το ήμισυ της παγκόσμιας χρηματοδότησης. Αντίθετα, η PitchBook ανέφερε ότι η δραστηριότητα VC στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού παρέμεινε υποτονική, με λιγότερες συμφωνίες αλλά υψηλότερα μέσα ποσά επένδυσης, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη συμφωνία των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Binance τον Μάρτιο.
Τα exit κατά το τρίμηνο παρουσίασαν παρόμοια συγκέντρωση στην κορυφή, όπως και η χρηματοδότηση venture capital. Η Crunchbase ανέφερε ότι το πρώτο τρίμηνο ήταν το ισχυρότερο τρίμηνο εξαγορών και συγχωνεύσεων για startups από το 2021, με συνολική αξία εξόδων 71 δισεκατομμύρια δολάρια και 12 εξαγορές με αξία άνω του 1 δισεκατομμυρίου. Η εν αναμονή εξαγορά της Wiz, μιας εταιρείας κυβερνοασφάλειας, από την Google έναντι 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων ενδέχεται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη εξαγορά ιδιωτικής εταιρείας με χρηματοδότηση VC στην ιστορία, εφόσον ολοκληρωθεί.
Παρότι τα βασικά μεγέθη φαίνονται ισχυρά, ενδέχεται να υπάρχουν σύννεφα στον ορίζοντα λόγω της μείωσης των δεσμεύσεων σε venture capital funds. Η PitchBook εκτιμά ότι κατά το τρίμηνο εξασφαλίστηκαν μόλις 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες δεσμεύσεις για VC funds στις ΗΠΑ, γεγονός που συνιστά τον χαμηλότερο ρυθμό συγκέντρωσης κεφαλαίων από το 2016. Η PitchBook υποστηρίζει ότι η έλλειψη ρευστότητας λόγω απουσίας exit αποθαρρύνει τους partners από το να προβούν σε νέες δεσμεύσεις, δημιουργώντας πρόσθετη πίεση σε νέους διαχειριστές και μικρότερα funds, ιδιαίτερα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
