Το οικονομικό κλίμα κατέγραψε ελαφρά επιδείνωση τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας που δημοσιοποίησε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε στις 106,1 μονάδες, από 106,9 τον προηγούμενο μήνα. Η μικρή αυτή πτώση αποδίδεται κυρίως στις Κατασκευές και τις Υπηρεσίες, ενώ αντίθετα η Βιομηχανία, το Λιανικό εμπόριο και η καταναλωτική εμπιστοσύνη κατέγραψαν βελτίωση. Οι Κατασκευές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πιέσεις, κυρίως λόγω της στενότητας εργατικού δυναμικού, ένα πρόβλημα που αναδεικνύεται όλο και περισσότερο από τις επιχειρήσεις, ειδικά στα ιδιωτικά έργα. Στο Λιανικό εμπόριο, οι προοπτικές εμφανίζονται πιο αισιόδοξες ενόψει της εορταστικής περιόδου, αν και η ακρίβεια συνεχίζει να προβληματίζει τα νοικοκυριά, όπως φαίνεται από την έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Η τελευταία καταγράφει μικρή βελτίωση, καθώς η απαισιοδοξία για την οικονομία περιορίστηκε ελαφρώς, αν και τα ελληνικά νοικοκυριά παραμένουν τα πιο απαισιόδοξα στην Ευρώπη. Παράλληλα, οι προβλέψεις για μεγάλες αγορές ενισχύθηκαν, ενώ η πρόθεση για αποταμίευση διατηρήθηκε σταθερή. Το διεθνές περιβάλλον συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα, με τις γεωπολιτικές εντάσεις να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Οι πολιτικές εξελίξεις, όπως η νέα κυβέρνηση στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι διαβουλεύσεις για τον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερμανία, εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν το εξωστρεφές κομμάτι της ελληνικής οικονομίας.
Στην εγχώρια σκηνή, η ολοκλήρωση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης συνεχίζει να προσφέρει ώθηση στο επενδυτικό κλίμα, συμβάλλοντας θετικά στην οικονομική δραστηριότητα. Αναλυτικότερα, στον τομέα της Βιομηχανίας, οι εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση παρουσίασαν ήπια βελτίωση, ενώ οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν. Στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για τα προγράμματα εργασιών διατηρήθηκαν, αλλά οι εκτιμήσεις για την απασχόληση σημείωσαν σημαντική πτώση. Στο Λιανικό εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις αυξήθηκαν αισθητά, με τα αποθέματα να μειώνονται, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων παρέμειναν αμετάβλητες. Στις Υπηρεσίες, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων διατηρήθηκαν σταθερές, αλλά οι προβλέψεις για τη ζήτηση παρουσίασαν ήπια επιδείνωση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο δείκτης οικονομικού κλίματος διατηρήθηκε σταθερός τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην Ευρωζώνη. Στη Βιομηχανία, παρατηρήθηκε βελτίωση των προβλέψεων για την παραγωγή και τη ζήτηση, ενώ τα αποθέματα υποχώρησαν ήπια. Αντίθετα, στις Υπηρεσίες σημειώθηκε υποχώρηση στις εκτιμήσεις για την τρέχουσα και τη μελλοντική ζήτηση, καθώς και για τη γενική κατάσταση των επιχειρήσεων. Στο Λιανικό εμπόριο, η επιχειρηματική δραστηριότητα ενισχύθηκε, αλλά οι προβλέψεις για τις πωλήσεις παραμένουν συγκρατημένες. Στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για το επίπεδο εργασιών αμβλύνθηκαν, ενώ οι θετικές εκτιμήσεις για την απασχόληση κατέγραψαν μικρή πτώση.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ευρώπη σημείωσε επίσης πτώση, αντικατοπτρίζοντας τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις για τη γενική οικονομική κατάσταση και την κατάσταση των νοικοκυριών. Σε ό,τι αφορά τις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, ο δείκτης οικονομικού κλίματος κατέγραψε αισθητή άνοδο στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ολλανδία, ενώ μειώθηκε στη Γερμανία και, σε μικρότερο βαθμό, στην Ιταλία.
Το γενικότερο πλαίσιο αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της οικονομικής κατάστασης, με τα θετικά σημεία στους τομείς της Βιομηχανίας και του Λιανικού εμπορίου να ισορροπούν τις δυσμενείς εξελίξεις στις Κατασκευές και τις Υπηρεσίες. Οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα συνεχίσουν να καθορίζουν την πορεία του οικονομικού κλίματος, ενώ η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης παραμένει κρίσιμος παράγοντας για τη σταθεροποίηση και την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας.
