Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε σε ένα «ποιοτικό άλμα» στη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Οι ηγέτες της ΕΕ πραγματοποίησαν διεξοδική συζήτηση εστιάζοντας σε τρεις άξονες: την απλούστευση, την ανταγωνιστική πράσινη μετάβαση και την κυρίαρχη ψηφιακή μετάβαση. Το Συμβούλιο τόνισε ότι θα κρατήσει υπό διαρκή αναθεώρηση όλες τις πτυχές της ατζέντας για την ανταγωνιστικότητα και την Ενιαία Αγορά, καθώς αυτό είναι κλειδί για τη διατήρηση της ευημερίας και του κοινωνικού μοντέλου της Ευρώπης. Απηύθυναν κάλεσμα στην Επιτροπή και τους συν-νομοθέτες να προωθήσουν φιλόδοξα την υλοποίηση της Στρατηγικής για την Ενιαία Αγορά έως το 2028, επίσης υπό το φως του επερχόμενου χάρτη πορείας της Επιτροπής.
Στον τομέα της απλούστευσης, το Συμβούλιο επιβεβαίωσε την επείγουσα ανάγκη να προωθηθεί μια φιλόδοξη, οριζόντια ατζέντα απλούστευσης και βελτίωσης της νομοθεσίας σε όλα τα επίπεδα – ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό. Υπογραμμίστηκε η δέσμευση για τη «δραστική μείωση», ως ζήτημα επείγον, των διοικητικών, ρυθμιστικών και γραφειοκρατικών βαρών που αφορούν την υποβολή εκθέσεων, για τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜμΕ, και τις δημόσιες διοικήσεις. Τονίστηκε ωστόσο ότι αυτό πρέπει να γίνει χωρίς να υπονομεύονται η προβλεψιμότητα, οι στόχοι πολιτικής, τα υψηλά πρότυπα και η ακεραιότητα της Ενιαίας Αγοράς. Προέτρεψε την Επιτροπή και τους συν-νομοθέτες να επιταχύνουν, κατά ύψιστη προτεραιότητα, τις εργασίες τους σε όλους τους φακέλους με διάσταση απλούστευσης.
Χαιρετίζοντας την πρόοδο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις εργασίες που έχουν γίνει στις συνολικές δέσμες απλούστευσης σχετικά με τις επενδύσεις και τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα. Επίσης, αναφέρθηκε θετικά στα μέτρα αναστολής του χρονοδιαγράμματος σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, τη δέουσα επιμέλεια για τις μπαταρίες και τα χημικά προϊόντα. Ζητήθηκε η ταχεία ολοκλήρωση των εργασιών για τις προτεινόμενες συνολικές δέσμες απλούστευσης σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας (με στόχο έγκρισης έως το τέλος του έτους) και τη δέουσα επιμέλεια, τη γεωργία, τις μικρές-μεσαίες κεφαλαιοποιήσεις, την ψηφιοποίηση, την αμυντική ετοιμότητα και τα χημικά προϊόντα (με στόχο ολοκλήρωσης το συντομότερο δυνατό στις αρχές του 2026).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε επίσης την Επιτροπή να προτείνει «χωρίς καθυστέρηση» ένα προαιρετικό 28ο καθεστώς εταιρικού δικαίου που θα επιτρέπει στις καινοτόμες εταιρείες να αναπτυχθούν (scale up). Επιπλέον, ζήτησε την ταχεία υποβολή περαιτέρω φιλόδοξων πακέτων απλούστευσης για κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η στρατιωτική κινητικότητα, ο ψηφιακός τομέας, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι μεταφορές, το περιβάλλον, η ενέργεια και η ασφάλεια των τροφίμων. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στην ανάγκη αναθεώρησης του Κανονισμού REACH με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας του χημικού τομέα, ενώ υπενθύμισε επίσης τη σημασία ενός ισχυρού φαρμακευτικού τομέα στην Ευρώπη.
Το Συμβούλιο επανέλαβε την ανάγκη αποφυγής της υπερβολικής ρύθμισης και της εισαγωγής νέων διοικητικών βαρών, ιδίως για τις ΜμΕ, υιοθετώντας την προσέγγιση «απλότητα εκ σχεδιασμού». Κάλεσε την Επιτροπή να εντείνει τις δοκιμασίες αντοχής (stress-test) του κεκτημένου της ΕΕ, να εντοπίσει περαιτέρω δυνατότητες απλούστευσης (μεταξύ άλλων στην έκθεση του 2026 για το τραπεζικό σύστημα), να διερευνήσει προτάσεις για εξορθολογισμό και επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού και αδειοδότησης στα κράτη μέλη, να εντείνει την απλούστευση στις κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις, και να εξετάσει την απόσυρση προτάσεων, όπου κρίνεται σκόπιμο. Κάλεσε, τέλος, το Συμβούλιο (Γενικών Υποθέσεων) να αξιολογήσει το νομοθετικό πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής υπό το φως αυτών των στόχων.
Όσον αφορά την ανταγωνιστική πράσινη μετάβαση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε ότι η υπαρξιακή απειλή της κλιματικής αλλαγής στηρίζει τη δέσμευση της Ένωσης στη Συμφωνία του Παρισιού και την αποφασιστικότητά της να αξιοποιήσει το δυναμικό της βιομηχανικής ανανέωσης. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η προώθηση της πράσινης μετάβασης αποτελούν αλληλοενισχυόμενους στόχους. Για να επιτύχει αυτός ο μετασχηματισμός, τονίστηκε ότι πρέπει να είναι δίκαιος, πραγματιστικός, οικονομικά αποδοτικός και κοινωνικά ισορροπημένος, παρέχοντας οικονομικά προσιτές λύσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές συνθήκες.
Απηύθυνε επείγον κάλεσμα για εντατικοποίηση των προσπαθειών ώστε να εξασφαλιστεί ο εφοδιασμός με οικονομικά προσιτή και καθαρή ενέργεια και να οικοδομηθεί μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση πριν από το 2030, αξιοποιώντας και τη νέα Ειδική Ομάδα για την Ενεργειακή Ένωση. Αυτό θα απαιτήσει φιλόδοξο εξηλεκτρισμό με χρήση «όλων των λύσεων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών άνθρακα», καθώς και επενδύσεις σε δίκτυα, αποθήκευση και διασυνδέσεις. Υπό το πρίσμα του αρνητικού αντικτύπου των υψηλών τιμών ενέργειας στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, τη στρατηγική αυτονομία και τα νοικοκυριά, το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες που αποσκοπούν στη μείωση των τιμών της ενέργειας και στη στήριξη της βιώσιμης παραγωγής ενέργειας στην Ένωση, χαιρετίζοντας την πρόθεσή της να υποβάλει σχετικές προτάσεις.
Επιπλέον, επανέλαβε την επείγουσα ανάγκη εντατικοποίησης των συλλογικών προσπαθειών για τη διασφάλιση της βιομηχανικής ανανέωσης, του εκσυγχρονισμού και της απαλλαγής της Ευρώπης από τον άνθρακα «με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο». Υπογραμμίστηκε ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις παραδοσιακές βιομηχανίες (αυτοκινητοβιομηχανία, ναυτιλία, αεροπορία) καθώς και στις ενεργοβόρες βιομηχανίες (χάλυβας, μέταλλα, χημικά, τσιμέντο, γυαλί, κεραμικά, χαρτοπολτός), ώστε να παραμείνουν ανθεκτικές και ανταγωνιστικές. Το Συμβούλιο χαιρέτισε την πρόταση της Επιτροπής για την προστασία του ευρωπαϊκού τομέα χάλυβα από τις αθέμιτες επιπτώσεις της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας.
Κάλεσε για την «ταχεία παρουσίαση» της πρότασης σχετικά με την αναθεώρηση του Κανονισμού για τα πρότυπα εκπομπών CO2 για αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, ζητώντας να ληφθούν υπόψη η «τεχνολογική ουδετερότητα» και το «ευρωπαϊκό περιεχόμενο». Εξέφρασε επίσης την προσμονή του για την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την επιτάχυνση της απαλλαγής της βιομηχανίας από τον άνθρακα, η οποία θα συμβάλει στην ενίσχυση της ζήτησης για προϊόντα «made in Europe», τονίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω προσπάθειες για καινοτομία στις καθαρές και ψηφιακές τεχνολογίες.
Για την αποτροπή και αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να κάνει αποτελεσματική χρήση όλων των οικονομικών μέσων της ΕΕ. Πραγματοποιήθηκε στρατηγική συζήτηση για τον ενδιάμεσο κλιματικό στόχο της ΕΕ για το 2040. Το Συμβούλιο τόνισε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη η ρεαλιστική συμβολή των απορροφήσεων άνθρακα, ο καθορισμός επαρκούς επιπέδου διεθνών πιστώσεων υψηλής ποιότητας και η ανάγκη για «ρήτρα αναθεώρησης» υπό το φως των επιστημονικών δεδομένων και της ανταγωνιστικότητας. Κάλεσε την Επιτροπή να αναπτύξει τις αναγκαίες ευνοϊκές συνθήκες για τη στήριξη της βιομηχανίας και των πολιτών. Τέλος, έλαβε υπόψη την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει μέτρα για την «ομαλοποίηση της έναρξης ισχύος του ΣΕΔΕ 2» (ETS2) και την κάλεσε να παρουσιάσει μια «αναθεώρηση του πλαισίου εφαρμογής του ΣΕΔΕ 2».
Στον πυλώνα της κυρίαρχης ψηφιακής μετάβασης, το Συμβούλιο τόνισε ότι είναι κρίσιμο να προωθηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός, να ενισχυθεί η κυριαρχία της Ευρώπης και το ανοικτό ψηφιακό της οικοσύστημα, κάτι που απαιτεί και ενισχυμένες διεθνείς εταιρικές σχέσεις. Διευκρινίστηκε ότι οι αξίες, τα συμφέροντα και η ρυθμιστική αυτονομία της Ένωσης στηρίζουν τη δράση της, προωθώντας ανθρωποκεντρικές λύσεις που προστατεύουν τα άτομα και τα δεδομένα τους και διασφαλίζουν την ψηφιακή λογοδοσία, τη διαφάνεια και την κοινωνική ανθεκτικότητα. Τονίστηκε επίσης η σημασία της προστασίας των ανηλίκων, μεταξύ άλλων μέσω μιας «ψηφιακής ηλικίας ενηλικίωσης» για την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σεβόμενη τις εθνικές αρμοδιότητες.
Επισημάνθηκε η ανάγκη προστασίας των ψηφιακών υποδομών και της τεχνολογικής βάσης από υβριδικές απειλές, προκλήσεις κυβερνοασφάλειας και στρατηγικές εξαρτήσεις. Για να αποφευχθεί η «υπερβολική εξάρτηση» από εξωτερικούς προμηθευτές, το Συμβούλιο υπογράμμισε τη σημασία της ανάπτυξης ευρωπαϊκών τεχνολογικών δυνατοτήτων και της διαφοροποίησης των πηγών κρίσιμων πρώτων υλών. Τονίστηκε ότι η Ένωση πρέπει να προσφέρει ένα περιβάλλον που ευνοεί την καινοτομία στον ιδιωτικό τομέα, τις τεχνολογίες αιχμής, την ανάδυση νεοφυών επιχειρήσεων και την κλιμάκωση ευρωπαϊκών τεχνολογικών λύσεων, αντιμετωπίζοντας εμπόδια όπως ο κατακερματισμός της αγοράς και οι υψηλές τιμές ενέργειας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι απαιτούνται ιδιαίτερες προσπάθειες για την προώθηση της ανάπτυξης υποδομών συνδεσιμότητας, την εμβάθυνση της Ενιαίας Αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών και την προώθηση βιώσιμων ψηφιακών συστημάτων. Ζήτησε επίσης την ψηφιοποίηση της Ενιαίας Αγοράς και την υποστήριξη της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών και διαλειτουργικών δεδομένων. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες πρωτοβουλίες για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και την Κβαντική Τεχνολογία, κάλεσε την Επιτροπή να παραμείνει φιλόδοξη στις επερχόμενες προτάσεις της, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν το Ευρωπαϊκό Νέφος (EU cloud) και την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.
